Journal or Publication Title:
Date of publication:
Volume:
Number:
ISSN:
Official URL:
Additional Information:
Хачатрян Лалик, Խաչատրյան Լալիկ
Title:
Other title:
«Новый словарь гайканского языка» в контексте формирования армянской лексикографии ; «Հայկազյան լեզվի նոր բառարանը» հայերենի բառարանագիտության կազմավորման համատեքստում
Creator:
Corporate Creators:
Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան
Subject:
Uncontrolled Keywords:
metalanguage ; polysemy ; etymology ; translating dictionary ; explanatory dictionary ; vocabulary structuring ; structure of the word entries ; semantic explanation ; idiomatic version ; grammatical description
Coverage:
Abstract:
Հայերենի տպագիր բառարանագիտությունը ծագել է 17–րդ դարի սկզբին, ինչպես նաև, 18–րդ դարի կեսերին երեք Մխիթարյան քահանաներ Գ. Ավետիքյանը, Մ Ավերգյանը և Խ. Սյուրմելյանը անվանեցին իրենց աշխատանքը «Հայկազյան լեզվի Նոր Բառարան », որը լույս տեսավ Վենետիկում: Առաջին հայերեն տպագիր բառարանը թարգմանվել է հայագետ Ֆրանցիսկո Ռիվոլայի կողմից, Միլանում, 1621 թ–ին, իսկ ավելի ուշ` լեհ–հայ եպիսկոպոս Աստվածատուր Ներսեսովիչի կողմից, որը տպագրվել է Հռոմում, 1695 թ–ին: Դրանց հաջորդեցին նաև հայերեն բացատրական բառարանները, որի առաջին հեղինակը միջնադարյան գրող Յերեմիա Մեղրեցին է` իր «Բարիք Հայոց» գրքով: 18–րդ դարի սկզբին Մխիթարյան միաբանությունը դառնում է հայ տպագրության օրրանը, որը հատկանշական է բազում քերականական, բառարանագիտական, պատմական, բնագիտական և բանասիրական հատորյակներով: Բայց գլուխգործոց է համարվում երկու հատորով տպագրված «Հայկազյան լեզվի նոր բառարանը », որը լույս տեսավ սուրբ Ղազար տպագրատանը, Վենետիկում, 1836–37թթ.:
Армянская печатная лексикография сформировалась в начале XVII века, а в середине XVIII века в Венеции был издан труд трех духовных отцов – Г.Аветикяна, Х.Сюрмеляна и М.Авгеряна – “Новый словарь гайканского языка” (тт. 1–2, 1836–1837). Все словари древнеармянского языка, изданные в армянской действительности, безусловно, исходят из общеизвестного НСГ. Таковыми являются словари, составленные Ст.Малхасянцем, Н.Бузандийским, Л.Хачатряном, Р.Казаряном, Л.Оганесяном. Принципы, разработанные в НСГ, относятся к выбору словарного состава языка, структуре словарных статей, смысловым объяснениям, проявлениям полисемии, фразеологическим единицам, переводу на другие языки, этимологии, диалектным вариантам, метаязыку и т.д. В области арменистики НСГ безусловно считается непревзойденным памятником лексикографии.
Place of publishing:
Երևան