Journal or Publication Title:
Date of publication:
Volume:
Number:
ISSN:
Additional Information:
Title:
Հին հայերենի քերականական մասնիկների դիրքափոխությունը (տարժամանակյա հայեցակետ)
Other title:
Метатеза грамматических частиц древнеармянского языка /диахронический аспект ; Metathesis Grammatical Particles of Old Armenian (Diachronic Point)
Creator:
Corporate Creators:
Խ. Աբովյանի անվ. ՀՊՄՀ լեզվաբանական հետազոտությունների լաբորատորիա
Subject:
Uncontrolled Keywords:
քերականական մասնիկ ; մասնիկավորում ; տարժամանակյա տիպաբանություն ; դիրքափոխություն ; հոլովիչ ; հոլովակերտ ; բառաձև ; կցական կառուցատիպ ; մասնիկների շարադասություն
Coverage:
Abstract:
Հոդվածում տարաժամանակյա տիպաբանութան տեսանկյունից քննվում է հին հայերենի քերականական մասնիկների դիրքափոխությունը: Այդ իրողության ուսումնասիրությունն ի հայտ է բերում որոշակի տարբերություններ հայերենի տարբեր գոյավիճակների միջև, քերականական մասնիկների դիրքափոխությունն առավելապես բնութագրական է հին և արդի հայերենների հոլովման համակարգերին և ներառում է հոլովիչների ու հոլովակերտների դիրքային զանազան փոփոխությունները բառաձևերի արտահայտության պլանում, լեզվի տարժամանակյա կտրվածքում կարող է փոխվել հոլովաձևերի քերականական իմաստների արտահայտման եղանակը, ըստ որի բառաձևի կառուցվածքային պլանում փոխվում է նաև մասնիկների դասավորությունը, բառի ձևաբանական կառուցվածքում քերականական մասնիկների դիմափոխությունը կարող է փոխել հոլովի տիպաբանական բնութագիրը, բառաձևի կառուցվածքում քերականական մասնիկներն ունեն կայուն շարադասություն, և նրանց տարժամանակյա դիրքային փոփոխությունները պայմանավորված են լեզվակիր հանրության լեզվամտածողությամբ։
Квантитативные изменения в грамматической системе языка приводят к качественным изменениям, вследствие которых изменяется типологическая характеристика языка.Изменением подобного типа является метатеза грамматических частиц, которая наблюдается с точки зрения диахронической типологии. Изучение такого явления проявляет некоторые различия между разными языковыми фазами армянского языка. а/ метатеза грамматических частиц в основном характерна системе склонения древнеармянского языка, которая включает разные изменения частиц склонения в плане выражения словоформы, б/ в процессе диахронического развития языка могут меняться способы выражения грамматических значений, вследствие которого изменяется порядок частиц в структуре словоформы, в/ метатеза грамматических частиц в морфологической структуре слова может поменять типологическую характеристику падежей, г/ в диахроническом развитии языка возможно явление исчезновения двойных частиц, которое наблюдается в системе склонения местоимения современного армянского языка, д/ в структуре словоформы грамматические частицы имеют устойчивый порядок, диахронические позиционные изменения частиц обусловлены языковым мышлением данного языкового общества.
Quantitative changes recorded in the grammatical system of the language lead to qualitative changes, as a result of which the typological characteristics of the language also change. One of the manifestations of such changes is a change in the positions of grammatical particles, which is considered from the point of view of diachrohic typology. The study of this reality reveals certain differences between the various forms of coexistence of the Armenian language։ a) the change in the positions of grammatical particles is mainly characteristic of the declension systems of ancient and modern Armenians and includes various changes in the position of cases in the plan of expression of wordforms, b) in a diachronous segment of the language, the way of expressing grammatical meanings of case forms may change, according to which the arrangement of particles also changes in the string-linear plan of the word-forms, c) in the morphological structure of the word, the metathesis of grammatical particles can change the typological characteristic of the case, d) in a different segment of the language, the reality of eliminating double particles, observed in the system of declension to the pronouns of the modern Armenian language, was also recorded. e) grammatical particles in the structure of a word-forms have a stable character, and their temporary changes in position are due to the language thinking of the language community.