Western English-Language Historiography Of The Hamidian Massacres (1970s - 2010s) ; Гамидовская резня в западной англоязычной историографии (1970-2010-е годы)

Հայոց ցեղասպանություն ; Հայոց պատմություն

համիդյան կոտորածներ ; պատմագրություն ; Հայկական հարց ; Օսմանյան կայսրություն

Հոդվածը նվիրված է արևմտյան անգլալեզու պատմագրության մեջ համիդյան կոտորածների հիմնահարցի քննարկմանը: Ցույց է տրվում, որ գրեթե բոլոր հեղինակներն անդրադարձել են համիդյան կոտորածների և 1915 թ. ցեղասպանության միջև «շարունակականության» խնդրին: Պաշտպանելով կամ քննադատելով «շարունակականության» փաստարկն՝ այդ հեղինակներն այն դարձրել են թերևս ամենաքննարկված հարցը պատմագրության մեջ: Հոդվածում մերժվում է նման հակադրությունը և հիմնավորվում, որ համիդյան կոտորածների պատմագիտական գնահատականը պետք է հաշվի առնի երկու տեսակետներն էլ, այլ ոչ թե անպայման հակադրի դրանք: Հոդվածում առաջարկվում է պատմագիտական գնահատականի նոր՝ «միացյալ» մոտեցում, որը պետք է ա) համիդյան կոտորածները 1915-1923 թթ. ցեղասպանության հետ միասին դիտարկի Հայկական հարցի համատեքստում, բ) զուգահեռներ անցկացնի Օսմանյան կայսրության հպատակ այլ ժողովուրդների նկատմամբ 1820-ականներից մինչև 1920-ականներ իրականացված հալածանքների և կոտորածների հետ, գ) քննարկի արևմտահայերի կոտորածները՝ «գերազանցելով» Օսմանյան կայսրության ձևաչափը՝ համակողմանիորեն ուսումնասիրելով օսմանյան բռնությունների ձևավորման և իրականացման վրա ազդող արտաքին գործոնները և դրանց հետևանքները:
This historiographical essay explores how the scholarship on the Hamidian massacres has evolved in Western English-language scholarship over the past fi y years introducing the main debates on this topic. The discussion reveals that almost all scholars have refl ected on the question of “continuity” between the Hamidian massacres and the Armenian Genocide. Arguing for or against the “continuity” they have made it perhaps the most discussed issue in the scholarship. This paper rejects this dichotomy and argues for a more complex view on Hamidian massacres that should consider both perspectives and not necessarily contrast them. Morover, it contends that positioning the Hamidian massacres in relation to the Armenian Genocide is not enough for its contextulization. The paper argues that the contextualization of the Hamidian massacres should (a) place it and the Armenian Genocide in the context of the Armenian Question, (b) consider the Ottoman massacres of other subject groups in a longer (1820s-1920s) perspective, and (c) observe the Hamidian massacres transcending the “container” of the Ottoman state and discussing the foreign factors in the Ottoman violence.
В статье исследуются основные дискуссии о гамидовской резне в западной англоязычной историографии за последние пятьдесят лет. Показано, что почти все авторы ссылались на проблему “преемственности” между гамидовской резней и Геноцидом армян. Выступая за или против аргумента “преемственности,” они сделали его, пожалуй, наиболее обсуждаемым вопросом в историографии. В статье, однако, отвергается это противоречие и утверждается, что историческая оценка гамидовской резни должна учитывать обе точки зрения и не обязательно противопоставлять их. Предлагается новый, “единый” подход к исторической оценке гамидовской резни, который должен а) рассмотреть ее вместе с Геноцидом армян в контексте Армянского вопроса, б) провести параллели в контексте преследований и массовых убийств других народов Османской империи в более долгосрочной перспективе (1820-1920-е годы), в) рассмотреть гамидовскую резню, выйдя за рамки Османской империи и всесторонне изучив внешние факторы, влияющие на формирование и осуществление османских насилий и их последствия.

Երևան

ՀՀ ԳԱԱ Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ

Հոդված

pdf

Էջ 96-120

կապին հետեւելուն համար սեղմէ հոս

hy ; ru ; en