Publication Details:

Լույս է տեսնում 2004 թվականից։

Journal or Publication Title:

Գրականագիտական հանդես = Литературный журнал = Literary Journal

Date of publication:

2025

Volume:

ԻԹ

Number:

2

ISSN:

1829-0116

Additional Information:

Hovhannisyan Mihran, Оганнисян Мигран

Other title:

David Hovhannes: A Restless Documentarian ; Давид Ованес: неугомонный документалист

Coverage:

175-193

Abstract:

Դավիթ Հովհաննեսի ութնյակաշարը հայ գրականության այն եզակի գործերից է, որտեղ բանաստեղծական խոսքը միաժամանակ ստանում է ժամանակագրական, գեղարվեստական և վավերագրական գործառույթ։ Խորհրդային համակարգի ավարտի, Վերակառուցման շրջանի կեղծ ազատությունների և կարգերի քայքայման մթնոլորտում այս ութնյակները ոչ միայն արձանագրում են պատմական ընթացքը, այլև բացահայտում են այդ պատմության ներսում ապրող մարդու հոգեբանական, բարոյական ու գոյաբանական ճգնաժամը։ Բանաստեղծի համար 1980–1990-ական թվականների անցումը պարզապես քաղաքական շրջադարձ չէ. դա քաղաքակրթական ճեղքում է, որի արդյունքը լինում է այն, որ հանրային գիտակցությունը կորցնում է նախկին հենարանները՝ մտնելով ճգնաժամային, հաճախ մղձավանջային տարածքներ։ Ութնյակներում գրանցվող «արմատախիլ փլուզումի» զգացումը ոչ միայն վերաբերում է մի ժամանակաշրջանի ավարտին, այլ նաև արժեքային համակարգի, անձի ինքնության կորստին։ Այդ պատճառով «Քրոնիկոնը» ընթերցվում է որպես ներքին և արտաքին աշխարհի զուգահեռ փլուզման քարտեզ, որտեղ բանաստեղծական խոսքը դառնում է բարոյական դիմադրության վերջին ձևերից մեկը։ Այս շարքում արժանի ուշադրություն է գրավում լեզվի խտությունը. պատմական իրադարձությունները փոխանցված չեն որպես պարզ արձանագրություն, այլ որպես գիտակցության շարժում՝ երբեմն սուր հեգնանքով, երբեմն՝ ողբերգական լռությամբ, երբեմն՝ սթափ փաստականությամբ։ Բանաստեղծին հաջողվում է նույն տողի մեջ միավորել քաղաքական պատմությունը, քաղաքացիական հիասթափությունը և անհատի ներքին տագնապը՝ ձևավորելով այն, ինչ կարելի է համարել պոետական ժամանակագրության ինքնատիպ ժանր։
David Hovhannes’s “Chronicle” series of eight-syllable poems is one of the unique series in Armenian literature, where the poetic word simultaneously acquires a chronological, artistic and documentary function. In the atmosphere of the end of the Soviet system, the destruction of false freedoms and orders during the Perestroika period, these eight-syllable poems not only record the historical process, but also reveal the psychological, moral and ontological fate of the person living within that history. For the poet, the transition from the 1980s to the 1990s is not just a political turning point; it is a civilizational rupture, the result of which is that public consciousness loses its former supports, entering crisis, often nightmarish territories. The feeling of “root collapse” recorded in the eight-syllable poems refers not only to the end of an era, but also to the loss of a value system, a person’s identity. For this reason, “Chronicle” is read as a map of the parallel collapse of the inner and outer world, where poetic word becomes one of the last forms of moral resistance. The density of language in this series is noteworthy: historical events are conveyed not as a simple record, but as a fragmentary movement of consciousness, sometimes with sharp irony, sometimes with tragic silence, sometimes with sober factuality. The poet manages to combine political history, civic disappointment, and the inner anguish of the individual in the same line, forming what can be considered a unique genre of poetic chronicle.
Цикл восьмисложных стихотворений Давида Ованеса «Хроника» – один из уникальных циклов в армянской литературе, где поэтическое слово одновременно обретает хронологическую, художественную и документальную функцию. В атмосфере конца советской системы, разрушения ложных свобод и порядков в период перестройки эти восьмисложные стихотворения не только фиксируют исторический процесс, но и раскрывают психологическую, нравственную и онтологическую судьбу человека, живущего в этой истории. Для поэта переход от 1980-х к 1990-м годам – это не просто политический перелом; это цивилизационный разрыв, результатом которого становится утрата общественностью своих прежних опор, погружение в кризисные, зачастую кошмарные реалии. Ощущение «корневого коллапса», зафиксированное в восьми- сложных стихотворениях, отсылает не только к концу эпохи, но и к утрате системы ценностей, идентичности человека. Именно поэтому «Хроника» воспринимается как карта параллельного распада внутреннего и внешнего мира, где поэтическое слово становится одной из последних форм морального сопротивления. Примечательна плотность языка в этой серии: исторические события передаются не как простая запись, а как фрагментарное движение сознания, иногда с острой иронией, иногда с трагическим молчанием, иногда с трезвой фактологией. Поэту удаётся объединить в одной строке политическую историю, гражданское разочарование и внутренние страдания личности, образуя то, что можно считать уникальным жанром поэтической хроники.

Place of publishing:

Երևան

Publisher:

ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատ.

Format:

pdf

Identifier:

oai:arar.sci.am:425788

Location of original object:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան