Publication Details:
Journal or Publication Title:
Էջմիածին։ Պաշտօնական ամսագիր Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսութեան Մայր Աթոռոյ Սրբոյ Էջմիածնի
Date of publication:
Volume:
Number:
ISSN:
Additional Information:
Арутюнян Ваагн, Harutyunyan Vahagn
Title:
Կիլիկիոյ (Սսի) կաթողիկոսութիւնը ԺԹ. դարի վերջին եւ Ի. դարասկզբին (պատմաեկեղեցագիտական ակնարկ)
Other title:
Киликийский (Сисский) католикосатна рубеже XIX—XX веков: историко-церковный обзор ; The Catholicosate of Cilicia (Sis)in the late 19th and early 20th centuries: a historical and ecclesiastical overview
Creator:
Contributor(s):
Խմբ.՝ Առաքել Առաքելյան (1944-1948) ; Լևոն Կիսիբեկյան (1948-1950) ; Աշոտ Աբրահամյան (1950-1955) ; Առաքել Առաքելյան (1955-1956) ; Արթուն Հատիտյան (1956-1982) ; Պարգեւ Շահբազյան (1983-1984) ; Երվանդ Մելքոնյան (1985-1993) ; Տ. Ասողիկ եպս. Արիստակեսյան (1994-1996) ; Տ. Բագրատ աբղ. Գալստյան (1996-1998) ; Մարիամ Վարդանյան (պաշտոնակատար) (1998-1999) ; Տ. Արշակ աբղ. Խաչատրյան (պաշտոնակատար) (1999) ; Անդրանիկ Զեյթունյան (2000-2001) ; Վարդան Դևրիկյան (2002-2009) ; Արշակ Մադոյեան (2009-2015) ; Արսէն Բոբոխեան (2015-2017) ; Տ. Անդրէաս աբղ. Եզեկեան (պաշտոնակատար) (2017-2018) ; Գէորգ Մադոյեան (2018-)
Subject:
Պատմութիւն ; Հայ եկեղեցւոյ պատմութիւն
Uncontrolled Keywords:
Գրիգոր Թ. Մուսաբեկյան ; պատմական Կիլիկիա ; Հայ Առաքելական Եկեղեցու կաթողիկոսական հանգրվան
Coverage:
Abstract:
В статье представлен научный анализ исторической судьбы Киликийского католикосата Армянской Апостольской Церкви в конце XIX — начале XX века. На основе широкого круга источников — архивных документов, церковных актов, современного армянского и османского печатного слова — автор прослеживает динамику развития Сисского католикосата, его административные трудности, внутренние конфликты и внешние вызовы со стороны властей Османской империи. Особое внимание уделено периоду между смертью католикоса Мкртича I (Марашци) в 1894 году и избранием нового католикоса — Саака II Хапаяна в 1902—1903 годах. Рассматриваются противоречия вокруг выборов, вмешатель- ство светских и духовных сил, а также значение восстановления стабильности Сисской кафедры для армянской церковной и национальной консолидации. Работа вносит важный вклад в церковно-историческую науку и обогащает наше понимание армяно-османских отношений в эпоху имперского кризиса.
This article provides a scholarly overview of the historical trajectory and ecclesiastical significance of the Catholicosate of the Great House of Cilicia during the late 19th and early 20th centuries. Based on a wide range of archival, ecclesiastical, and periodical sources, the author traces the evolution of the Sis Catholicosate, highlighting its institutional challenges, internal dynamics, and the external pressures imposed by the Ottoman authorities. Special attention is paid to the complex process of electing a new catholicos after the death of Catholicos Mkrtich I of Marash in 1894, and the prolonged vacancy that ensued. The article examines the political and canonical tensions surrounding the elections, the dual claims to the throne, and the eventual consecration of Catholicos Sahak II Khabayan in 1903. The study emphasizes the symbolic and organizational importance of the Sis See for the Armenian ecclesiastical unity during a time of national and confessional crisis. This contribution enriches the historiography of the Armenian Church and deepens our understanding of the broader context of the Armenian-Ottoman relations in the late imperial period.
Place of publishing:
Ս. Էջմիածին