Նաիրի, Բիայնա, Ուրարտու և Հայք երկրանունների ստուգաբանության շուրջ

Ցույց տուր կառուցվածքը

«Լրաբեր հասարակական գիտությունների» քառամսյա, բազմալեզու, միջմասնագիտական, գրախոսվող հանդեսը ՀՀ ԳԱԱ հասարակական գիտությունները և հայագիտությունը ներկայացնող հնագույն (հիմնադրվել է 1940 թ.) պարբերականն է, որի էջերում աճել և հասունացել են հայագետների և հասարակագետների բազմաթիվ սերունդներ: 1940-1943 թթ. այն հրատարակվել է որպես ԽՍՀՄ ԳԱ նախագահության հայկական մասնաճյուղի՝ Արմֆանի հասարակական և բնական գիտությունների «Տեղեկագիր», 1943-1965 թթ.՝ Հայաստանի ԳԱ-ի «Տեղեկագիր հասարակական գիտությունների»: 1966 թ. ամսագիրը վերանվանվել է «Լրաբեր հասարակական գիտությունների»: 1940-1947 թթ. լույս է տեսել անկանոն պարբերականությամբ՝ 1948-1990 թթ. եղել է ամսագիր. 1991 թ.` երկամսյա, 1992-1995 թթ.` եռամսյա հանդես: 1996-ից առ այսօր այն հրատարակվում է քառամսյա պարբերականությամբ: Տարբեր ժամանակներում «Լրաբերի» գլխավոր խմբագիրներ են եղել անվանի գիտնականներ Հ. Օրբելին (հիմնադիր), Ս. Կարապետյանը, Հ. Բատիկյանը, Խ. Մոմջյանը, Մ. Ներսիսյանը, Ա. Հովհաննիսյանը, Ծ. Աղայանը, Գ. Ստեփանյանը, Հ. Ասլանյանը, Գ. Աբովը, Հ. Ինճիկյանը, Վ. Միքայելյանը, Ա. Խառատյանը: 2017 թ. վերջից սկսած՝ հանդեսի գլխավոր խմբագիրն է Պ. Ավետիսյանը:

Լրաբեր հասարակական գիտությունների=Herald of the Social Sciences=Вестник общественных наук

2012

2-3

0320-8117

սեղմիր այստեղ կապին հետևելու համար

Նաիրի, Բիայնա, Ուրարտու և Հայք երկրանունների ստուգաբանության շուրջ

К вопросу об этимологии топонимов Наири, Биайна, Урарту и Айк. On the Etymology of Nairi, Biayna, Urartu and Hayk Toponyms.

Ղարագյոզյան, Ա. Հ.

Պատ․ խմբ՝. Հ․ Գ․ Ինճիկյան (1966-1968) ; Գլխավոր խմբ.՝ Ծ․ Պ․ Աղայան (1969-1972) ; Վ․ Ա․ Միքայելյան (1972-1987) ; Ա․ Ա․ Խառատյան (1988-2017)

Geography; Anthropology; Recreation ; Philology; Linguistics ; Language and Literature ; Ancient History ; Topology ; History ; D History

Карагезян А. А. ; Gharagyozyan A.

51-57

Топоним Наири означает ”страна Солнца”, но при этом ”Солнца восходящего”. В топониме ”Biayna” составная часть ”ay-na” рассматривается как ”страна”. Частица Bi восходит к слову bir/ber (=род, племя, дом), т. е. страна /царского/ рода, племени или ”страна детей Солнца” (букв. семя Солнца). Упоминаемая в Библии и армянской историографии ”страна Арарад” клинописно засвидетельствована как Арарди ( < *Арарту=Урарту). Соответствие топонимов Urarţu(=alarōd) и Uraštu предполагает толкование топонима в качестве ”страны детей Солнца” в отличие от названия Уруатри/Уратри, означающего ”страна Солнца”. В названии города-крепости Айк (Հայք) провинции Васпуракан (округ Айоц-дзор/Ервандуник), упоминаемой в клинописной надписи Сардурихинили, присутствует понятие бога Солнца, которое сохранилось в названии с. Аствацашен (букв. основанный богом /Солнца/).

Երևան

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան