Object structure

Գլխ․ խմբ․՝ Մ․ Գ․ Ներսիսյան (1958-1998) ; Վ․ Միքայելյան (1999-2005) ; Գլխ․ խմբ․ պաշտոնակատար՝ Պ․ Մ․ Մուրադյան (2005) ; Ա․ Զաքարյան (2005) ; Գլխ․ խմբ․՝ Ս․ Հարությունյան (2006-2018) ; Ա․ Զաքարյան (2018-)

Վանի 1915 թ․ «ապստամբություն» ; ինքնապաշտպանություն ; կոտորած, ; ժխտելիություն ; խռովություն ; պանթուրքիզմ ; թուրքական դիվանագիտություն ; եվրոպական դիվանագիտականտեսակետներ

3-33

Վանի 1915 թ․ «ապստամբության» հիմնահարցն ունի ինչպես քաղաքական, այնպես էլ գիտական մեծ կարևորություն, քանի որ այն պատճառ դարձավ Օսմանյան կայսրության մեջ բնակվող հայ և թուրք ժողովուրդների հարաբերությունների վատթարացմանն ու Հայոց ցեղասպանության իրականացման շարժառիթներից: Օսմանյան Թուրքիայի «Միություն և առաջադիմություն» կուսակցության կենտրոնական կոմիտեն արևմտահայերի տեղահանության ու բնաջնջման իր դիվային քաղաքականությունն իրականացնելու համար ստեղծեց գաղափարական կեղծ հիմնավորում՝ արդարացնելու համար կառավարության հանցապարտ այն գործելակերպը, որի հետևանքով 1915–1916 թթ. բնաջնջվեցին շուրջ 1,5 մլն արևմտահայեր: Թուրքական քաղաքական շրջանակներն առաջ քաշեցին Վանի 1915 թ․ ապրիլյան հերոսամարտի՝ իրենց ձևակերպմամբ՝ Վանի «ապստամբության» կեղծ թեզը, որը ներկայացվեց որպես հայերի «դավաճանության» դրսևորում և հայկական կոտորածների դրդապատճառ:
Одной из восточных провинций Османской Турции была провинция Ван, центром которой был древний армянский город Ван. В апреле 1915 года армяне организовали самооборону в Ване и ряде других мест, спасаясь от турецких погромов. Вопрос самообороны Вана имеет как политическую, так и научную значимость, поскольку он стал причиной разрыва отношений между армянами и турками, живущими в Османской империи, и явился одним из мотивов Геноцида армян в 1915 г. Центральный комитет младотурецкой партии «Единение и прогресс» (Иттихад ве теракки) представил фальшивое идеологическое обоснование для переселения и уничтожения западных армян, чтобы оправдать деятельность руководства, ставшую причиной геноцида 1,5 млн западных армян. Т урецкие политические круги выдвинули ложный тезис о Ванском «восстании» как проявлении «предательства» армян и мотиве армянских погромов. Подобная трактовка ту¬рец¬ких и некоторых иностранных политиков не соответствует истине и является искажением исторических реалий. Следует отметить, что тема «вос-стания» западных армян впервые стала предметом спекуляции турецких властей в 1909 году в связи с резней в Адане – одной из областей Османской империи. Однако она была задействована с объявлением Первой мировой войны и началом военных действий на Кавказском фронте. Мнения турецких и зарубежных историков о том, что если бы не было героической апрельской обороны Вана 1915 года, то западные армяне избежали бы геноцида, является фальсификацией фактов. В действительности героическая борьба за Ван началась тогда, когда турки организовали и осуществили резню армян. Следует отметить, что представление героической самообороны Вана в качестве восстания вполне оправдано, поскольку она была направлена против многовековой турецкой тирании и политики истребления армян.
One of the eastern provinces of the Ottoman Turkey was the province of Van, the center of which was the ancient Armenian city Van. In April of 1915, the Armenians organized self-defense in Van and in a number of other places to escape the Turkish massacres. The issue of self-defense of Van has both political and scientific significance, as it caused rupture in relations between the Armenian and Turkish peoples living in the Ottoman Empire and was one of the motives for the Armenian Genocide in 1915. The Central Committee of “Union and Progress” party (Ittihad ve Terakki) of Young Turks presented a false ideological grounds for resettlement and extermination of Western Armenians to justify the actions of the leadership which resulted in the genocide of 1,5 million Western Armenians. Turkish political circles put forward a false thesis about the “rebellion” of Van as a manifestation of “betrayal” of the Armenians and the motive for the Armenian massacres. Such interpretation by Turkish and some foreign historians does not correspond to the truth and is a distortion of historical realities. It should be noted that the issue of the “rebellion” of Western Armenians first became a subject of speculation by the Turkish authorities in 1909 in connection with the massacre in Adana, one of the provinces of the Ottoman Empire. However, it was activated with the declaration of the First World War and the beginning of military operations on the Caucasian Front. The opinion of Turkish and foreign historians that if it were not for the heroic defense of Van in April of 1915, the Western Armenians would have avoided the genocide is a falsification of facts. In reality, the heroic struggle for Van began when the Turks organized and carried out the massacre of the Armenians. It should be noted that presentation of the heroic self-defense of Van as a rebellion is entirely justified, since it was directed against centuries-old Turkish tyranny and the policy of extermination of Armenians.

ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատ.

Հոդված

pdf

АЖ 359

Հայոց ցեղասպանության 110-ամյակի առթիվ