Publication Details:
Journal or Publication Title:
Գիտական Արցախ=Scientific Artsakh=Научный Арцах
Date of publication:
Number:
ISSN:
Official URL:
www.artsakhlib.am
Additional Information:
Davtyan Varduhi, Mkrtchyan Nune, Давтян Вардуи, Мкртчян Нунэ
Title:
Օսկար Ուայլդը՝ Վահան Թեքեյանի գեղագիտական հայեցակարգում
Other title:
Oscar Wilde in Aesthetic Concept of Vahan Tekeyan ; Оскар Уайльд в эстетической концепции Ваана Текеяна
Creator:
Դավթյան, Վարդուհի ; Մկրտչյան, Նունե
Subject:
Uncontrolled Keywords:
Օսկար Ուայլդ ; Վահան Թեքեյան ; սիմվոլիստական գեղագիտություն ; Վահան Տերյան ; դեկադենտական արվեստ ; «Սալոմե» ; Մաննիկ Պերպերյան ; Պոլիս
Coverage:
Abstract:
Հոդվածի նպատակն է բացահայտել հայ գրող, թարգմանիչ, հրապարակագիր Վ․ Թեքեյանի վերաբերմունքի վկայությունները Օսկար Ուայլդի նկատմամբ, երկու գրողների միջև աշխարհայացքային, գեղագիտական, ստեղծագործական անթաքույց առնչությունները։ Մեր խնդիրն է դիտարկել երկու գրողների գեղագիտական համակարգերի ընդհանրություններն ու տարբերությունները, քննել երկու գրողների գեղագիտական առնչությունների հարցը։ Օ․ Ուայլդի ստեղծագործության նկատմամբ հայ գրողների համակրանքը աննախադեպ չէ։ Հայ գրականության մեջ Վ․ Թեքեյանին գեղագիտական հայացքի ուղղութամբ զուգահեռվող Վահան Տերյանը ևս հետաքրքրվել է Ուայլդի ստեղծագործություններով, մասնավորապես՝ նրա «Սալոմե» ողբերգությամբ՝ հայ ընթերցողին ներկայացնելով թարգմանության իր տարբերակը, իսկ սա նշանակում է, որ հայ երկու սիմվոլիստ գրողները փիլիսոփայական, գեղագիտական հայացքների ուղղությամբ հոգեհարազատություն են զգացել Ուայլդի արվեստին, ավելին՝ սա Թեքեյան-Տերյան-Ուայլդ առնչությունների մեկնության նոր փորձառություն կարող է դառնալ գրականության տեսաբանների համար։ Վերլուծական, զուգադրական, համեմատական մեթոդներով ցանկացել ենք բացահայտել գեղարվեստական պատկերի, զգայության ուայլդյան առանձնահատկությունները, որոնք նույնքան հարազատ են Վ․ Թեքեյանին։ Կարծում ենք` հոդվածը կարևոր է նյութի ընդգրկման տեսանկյունից․ այն ներկայացնում է ուսումնասիրողներին քիչ ծանոթ գրական իրողություններ, բացառիկ հոդվածներ, փաստեր՝ կապված Օ․ Ուայլդի գեղագիտության նկատմամբ Վ․ Թեքեյանի ցուցաբերած բացառիկ հետաքրքրության, նրա հայտնի ողբերգության թարգմանության պատմության հետ։
Повышенный интерес армянских писателей к творчеству О. Уайльда является вполне объяснимым. Так, армянский поэт Ваан Терян, который был близок В. Текеяну по своим эстетическим воззрениям, интересовался творчеством гениального Уайльда, в частности, его трагедией «Саломея», и представил армянскому читателю свою версию перевода этого произведения на армянский язык. Это означает, что два армянских писателя-символиста в плане философско-эстетических взглядов чувствовали свое духовное родство с творчеством О. Уайльда. В 1911 г. в одном из номеров журнала «Востан» Ваан Текеян опубликовал об этом крупном представителе декадентской литературы статью с лаконичным названием «Оскар Уайльд». По мнению В. Текеяна, О. Уайльд представлял собой интересное сочетание: по происхождению он был ирландцем, по наклонностям − итальянцем, по складу ума − греком, по парадоксальности мышления − парижанином, который вошел в мировую литературу благодаря таким своим известным романам и пьесам, как «Портрет Дориана Грея», «Замыслы», «Веер леди Уиндермир». В тот же период Текеян перевел на армянский язык трагедию «Саломея», которая была опубликована в 1911 году в 4-ом номере журнала «Востан». Текеян обратился к творчеству О. Уайльда еще раз в 1922 году, когда армянский переводчик и писатель Манник Перперян, в свою очередь, перевел трагедию «Саломея» В. Текеян в специальной статье рассмотрел сценическое искусство и дал ему высокую оценку.
The increased interest of the Armenian writers to the creative work of O. Wilde is not surprising. In the Armenian literature Vahan Teryan, who was close to V. Tekeyan by his aesthetic views, was also interested in the creative work of genius Wilde, in particular, his "Salome" tragedy, and presented his version of translation to the Armenian reader. This means that the two Armenian writers-symbolists felt spiritual kinship with Wilde's creative work in terms of philosophical and aesthetic views. In 1911, Vahan Tekeyan published an article about a major representative of the decadent literature with the laconic title “Oscar Wilde” in one of the issues of the “Vostan” magazine. According to V. Tekeyan, Oscar Wilde represented a fascinating blend of influences: Irish by origin, Italian by inclinations, Greek by mentality, and Parisian in his paradoxical style of thinking. He entered world literature through such renowned works as The Picture of Dorian Gray, Intentions, and Lady Windermere’s Fan. During the same period, Tekeyan translated Wilde’s tragedy Salome into Armenian, which was published in the fourth issue of Vostan magazine in 1911. Tekeyan turned to Wilde again in 1922. The translation of «Salome» by the Armenian translator and writer Mannik Perperyan became a reason this time. V. Tekeyan reviewed the stage art in a special article and gave it a high assessment.
Place of publishing:
Երևան