Գետային տիպի կոնսերվացված պոչամբարներից պոչերի հեռացման սարքի կառուցվածքի կատարելագործումը

Усовершенствование устройства удаления хвостов из законсервированных хвостохранилищ речного типа ; Improvement Of The Device For Removing Tailings From Decomissioned River-Type Tailing Dams

Մանուկյան, Լ. Ա. ; Հարությունյան, Կ. Վ.

Պատ․ խմբ․՝ Ա․ Գ․ Նազարով (1957-1964) ; Մ․ Վ․ Կասյան (1964-1988) ; Ռ․ Մ․ Մարտիրոսյան (1989-2017 ) ; Գլխավոր խմբ․՝ Վ․ Շ․ Մելիքյան (2018-)

Ընդերքօգտագործման տեխնոլոգիաներ

պոչային նստվածք ; գետային պոչամբար ; արքա ; դատարկման եղանակ ; հենասյուն ; մետաղական աշտարակ

283-292

Լեռնահանքային արդյունաբերության հարստացման պոչերի հետագա վերամշակման խնդիրները մշտապես գտնվում են ոլորտի մասնագետների ուշադրության կենտրոնում։ Գետային տիպի պոչամբարների դատարկման արդյունքում հնարավոր է լուծել ոչ միայն պոչամբարներում պոչերի քանակի զգալի նվազեցման, դրանց հետագա վերամշակման, ինչպես նաև սակավահող ՀՀ-ում լեռնահանքային ձեռնարկությունների պայմաններում դատարկված պոչամբարների կրկնակի օգտագործման հետ կապված արդիական հարցեր։ Ներկայումս հայտնի են պոչամբարների դատարկման բազմաթիվ սարքեր և տեխնիկական լուծումներ, որոնք մեծ մասամբ վերաբերում են հարթ ռելիեֆային պայմաններում տեղադրված պոչամբարների դատարկմանը։ Վերլուծությունը ցույց է տվել, որ բարդ լեռնային և ռելիեֆային պայմաններում, կիրճերում և ձորերում տեղադրված մեծածավալ պոչամբարներից պոչերի հեռացման ներկայումս հայտնի եղանակների օգտագործումը լայն տարածում չի գտել՝ գործնականում իրենց ցածր արդյունավետության և տեղանքի դժվարահաս տեղամասերում կիրառելիության հնարավորության բացակայության պատճառով։ Պոչամբարներից պոչերի հեռացման խնդիրն ավելի է բարդանում գետային տիպի պոչամբարների պայմաններում, քանի որ պոչերի հեռացման ժամանակ պոչամբարների տեղադրման բարդ ռելիեֆային պայմանների, զգալի խորությունների և հատակագծում երկայնական չափերի պատճառով ի հայտ են գալիս մի շարք տեխնիկական խնդիրներ, որոնց լուծումը հնարավորություն է տալիս բարձրացնել գետային տիպի պոչամբարներից պոչերի հեռացման գործընթացի արդյունավետությունը։ Գետային տիպի պոչամբարների դատարկման նոր տեխնիկական լուծման մշակումը և հետագա կիրառությունը առավել արդիական է Հայաստանի Հանրապետության լեռնային ձեռնարկությունների բոլոր գործող և ներկայումս կոնսերվացված պոչամբարների համար՝ տեղադրված բարդ ռելիեֆային պայմաններում։
Проблемы дальнейшей переработки хвостов обогащения длительное время находятся в центре внимания специалистов отрасли. В условиях Республики Армения эти проблемы актуальны еще и потому, что они позволяют решать не только вопросы переработки и уменьшения объемов лежалых хвостов обогащения, но и проблему нехватки новых территорий для их складирования и хранения. В настоящее время известно множество технических решений и устройств для удаления хвостовых отложений из хвостохранилищ, однако они разработаны в условиях хвостохранилищ, расположенных на равнинах. Вопросы, связанные с опорожнением хвостохранилищ, также являются частью этой общей проблемы, для которых в настоящее время разработаны многочисленные устройства и способы их применения. Необходимо отметить, что эти решения на практике в условиях гористой местности не получили широкого применения из-за сложных рельефных условий разме- щения хвостохранилищ. Особенно серьезные проблемы возникли при выборе и разработке методов удаления хвостовых отложений из законсервированных хвостохранилищ речного типа ввиду их размещения в специфических и сложных рельефных условиях, большой протяженности в плане и глубины.
The issues of further processing of tailings have long been the focus of attention for specialists in the field. Under the conditions of the Republic of Armenia, these issues are especially relevant as they help solve not only the problems of processing and reducing the volumes of stale tailings but also the shortage of new areas for their storage. The issues related to the emptying of tailing dams are also part of this overall problem, for which numerous devices and methods of application have currently been developed. It should be noted that these solutions have not seen widespread practical use in mountainous areas due to the challenging terrain conditions for placing tailing dams. Particularly, serious problems arise when selecting and developing methods for removing tailings deposits from decommissioned river-type tailing dams, due to their location in specific and difficult terrain, as well as their large extent in area and depth.

Երևան

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան