Journal or Publication Title:
Date of publication:
Volume:
Number:
ISSN:
Additional Information:
Title:
Հայոց ազգագրության թանգարանի արծաթյա համալիր սպասքի բնութագիրը (ՀԱՊԹ՝ 6144/1-3)
Other title:
Description of the Silver Tableware Set of the Museum of Armenian Ethnography (SMAE 6144/1-3)
Creator:
Subject:
Uncontrolled Keywords:
մետաղամշակություն ; պարսկական մշակույթ ; Ղալամ զանի ; կենդանապատկեր ; «Վարդ և բլբուլ» ; Կանսեի ճարտարագիտություն ; փորագրազարդում
Coverage:
Description:
Հաղորդումն անդրադառնում է Սարդարապատի հերոսամարտի հուշահամալիր, Հայոց ազգագրության և ազատագրական պայքարի պատմության ազգային թանգարանի (այսուհետ` Հայոց ազգագրության թանգարան, ՀԱԹ) «ԹՄ» (Թանկարժեք մետաղ) ֆոնդում պահպանվող 19-20-րդ դդ․ կեսերով թվագրվող պարսկական կենցաղային առարկաների համալիրին՝ կազմված հետևյալ առարկաներից՝ սափոր, զույգ բաժակներ, սկուտեղ։ Ուսումնասիրությունը նպատակ ունի մշակութաբանական վերլուծության ենթարկել համալիրը և ուսումնասիրող հանրությանը ներկայացնել այն՝ միաժամանակ վեր հանելով համալիրի թանգարանային նշանակությունը։ Մեթոդներ և նյութեր. Աշխատանքում օգտագործվել է համեմատական վերլուծության մեթոդը՝ համալիրի պատկերագրությունը և գեղազարդման եղանակները զուգորդելով վաղ ժամանակաշրջանում պատրաստված պարսկական կենցաղային առարկաների հետ։ Քննության են առնվել առարկաների պատրաստման տեխնիկա-տեխնոլոգիական առանձնահատկությունները, փորձելով գործնականում ստանալ գեղազարդման նույնատիպ տարրեր՝ ՀԱԹ-ի «ԱԿ»-2 ֆոնդում պահվող աշխատանքային գործիքների հավաքածուում առկա դրվագող գործիքներով։ Վերլուծություն Զարդանախշերի վերլուծությունը կատարված է կրոնական փիլիսոփայության տեսանկյունից և հիմքում ունի պարսիկ ժողովրդի կրոնական ընկալումները և այդ ընկալումների զուգորդումները՝ արտացոլված պոեզիայում, դեկորատիվ-կիրառական արվեստի այլ առարկաների վրա։ Արդյունքները. Պատկերագրության վերլուծությունը, տեխնիկա-տեխնոլոգիական առանձնահատկությունները, սկուտեղի վրա առկա պարսկերեն հարգադրոշմը՝ «۸۴» - «84» և պատրաստող վարպետի դրոշմը՝ « جبر کیارودی » - «Ջաբար Քիառուդի», ցույց են տալիս, որ առարկաները պարսիկ վարպետների ձեռքի աշխատանք են։ Առարկաները կրում են դարերի ընթացքում ձևավորված և սերնդեսերունդ փոխանցված պարսկական մետաղամշակության լավագույն ավանդույթները և ներկայացնում են ժամանակի վարպետների հմտություններն ու այն գործածող ժողովրդի գեղագիտական ճաշակը
The paper examines the set of Persian household items dated from the mid. of the 19th to the mid. of the 20th centuries owned in the collection of the Sardarapat Battle Memorial, National Museum of Armenian Ethnography and History of the National Liberation Struggle (hereinafter - the Museum of Armenian Ethnography, MAE). The set consists of a pitcher, a pair of cups, and a tray. The study aims to examine and analyze the set from the culturological point of view and present it to the research community while simultaneously highlighting its museum significance*. Methods and Materials: The study uses the method of comparative analysis paralleling the decoration and decorative techniques of the set with Persian household items from earlier periods. The technical and technological characteristics of the objects were examined, attempting to recreate identical decorative elements using engraving tools from the “EL”-2 collection of the MAE. Analysis: The analysis of the decorations was done from the point of view of Persian religious philosophy based on the religious perceptions of the Persian people and their reflection in poetry and on other objects of decorative-applied arts. Results: The analysis of decorations, technical and technological features, as well as the Persian stamp “۸۴” (84) and the
maker’s mark “ جبر کیارودی ” (Jabar Kiaroudi) on the tray, indicate that the objects are handiworks of Persian masters. The objects embody the finest traditions of the Persian metalwork, developed over centuries and passed through generations, showing the skills of the artisans and the aesthetic taste of the people who used them.