Object structure

Ինչո՞ւ Դարոն Աճեմօղլուն, Սայմոն Ջոնսոնը և Ջեյմս Ռոբինսոնը արժանացան 2024 թվականի Նոբելյան մրցանակին ; Почему Дарон Аджемоглу, Саймон Джонсон и Джеймс Робинсон были удостоены Нобелевской премии 2024 года?

Daron Acemoglu ; Nobel prize ; inclusive institutions ; narrow corridor

110-116

Daron Acemoglu, Simon Johnson, and James Robinson were awarded the 2024 Nobel Prize in Economic Sciences for their groundbreaking research on the formation and impact of institutions on prosperity. Their work oﬀers critical insights into the persistent and widening economic disparities between nations, emphasizing the role of inclusive institutions in fostering sustainable economic growth and reducing inequality. The laureates demonstrated that extractive institutions, designed to beneﬁt a narrow elite at the expense of the broader population, hinder long-term development, while inclusive institutions, which protect individual rights and allow for broad participation, contribute to enduring prosperity. Through their innovative theoretical frameworks and empirical analysis, they have advanced the understanding of how historical legacies, political power struggles, and institutional dynamics shape economic outcomes. Their research has not only enriched the ﬁeld of development economics but also provided valuable analytical tools for uncovering the fundamental causes of economic inequality and political institutional changes.
Դարոն Աճեմօղլուն, Սայմոն Ջոնսոնը և Ջեյմս Ռոբինսոնը 2024 թվականին արժանացել են տնտեսագիտության բնագավառի Նոբելյան մրցանակի՝ ինստիտուտների ձևավորման և տնտես ական բարեկեցության վրա դրանց ունեցած ազդեցության վերաբերյալ իրենց նորարարական ու հիմնարար հետազոտությունների համար: Նրանց գիտական աշխատանքներն էական պատկերացում են տալիս այն պատճառների մասին, որոնք պայմանավորում են պետությունների միջև տնտեսական անհավասարության մեծ տարբերությունները՝ ընդգծելով ներառական ինստիտուտների դերը կայուն տնտեսական աճի և սոցիալական անհավասարության կրճատման գործում: Տնտեսագետները ցույց են տվել, որ ոչ ներառական ինստիտուտները, որոնք կենտրոնացած են իշխող վերնախավի շահերի սպասարկման վրա՝ լայն հասարակության հաշվին, խոչընդոտում են երկարաժամկետ զարգացումը, մինչդեռ ներառական ինստիտուտները, որոնք ապահովում են իրավունքների պաշտպանություն և լայն մասնակցություն, նպաստում են կայուն զարգացմանը: Նրանց հետազոտությունները բացահայտում են, թե ինչպես են գաղութատիրական ժառանգությունը, քաղաքական իշխանության բաշխման առանձնահատկությունները և պետության ու հասարակության փոխհարաբերությունները պայմանավորում ինստիտուցիոնալ փոփոխությունները: Նրանք անդրադարձել են նաև ժողովրդավարացման գործընթացներին՝ ցույց տալով, որ ժողովրդավարական անցումները, չնայած առկա մարտահրավերներին, կարող են դառնալ տնտեսական բարեփոխումների և զարգացման ուղի: Աճեմօղլուի, Ջոնսոնի և Ռոբինսոնի նորարարական տեսական մոդելներն ու վերլուծական մոտեցումները ոչ միայն հարստացրել են զարգացման տնտեսագիտությունը, այլև արժեքավոր վերլուծական գործիքներ են ապահովել տնտեսական անհավասարության և քաղաքական ինստիտուցիոնալ փոփոխությունների հիմնարար պատճառների բացահայտման համար։
Дарон Аджемоглу, Саймон Джонсон и Джеймс Робинсон были удостоены Нобелевской премии по экономике 2024 года за их новаторские исследования, посвященные формированию институтов и их влиянию на процветание. Их работа предоставляет важные научные понимания относительно устойчивых и усиливающихся экономических различий между странами, подчеркивая значимость инклюзивных институтов для достижения устойчивого экономического роста и снижения неравенства. Лауреаты показали, что экстрактивные институты, ориентированные на пользу узкой элиты за счет широких слоев населения, препятствуют долгосрочному развитию, в то время как инклюзивные институты, которые защищают индивидуальные права и обеспечивают широкое участие, способствуют долговременному процветанию. Благодаря инновационным теоретическим моделям и эмпирическому анализу, они существенно расширили понимание того, как историческое наследие, политическая борьба за власть и институциональная динамика формируют экономические результаты. Их исследования не только обогатили теорию экономики развития, но и предоставили ценные аналитические инструменты для выявления основных причин экономического неравенства и политических институциональных изменений

ՀՊՏՀ «Տնտեսագետ» հրատ․

Հոդված

pdf

Նյութը վերցված է Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարանի կայքից։