Journal or Publication Title:

ՀՀ ԳԱԱ Շիրակի հայագիտական հետազոտությունների կենտրոն. Գիտական աշխատություններ= Ширакский центр арменоведческих исследований НАН РА. Научные труды = Shirak Centre of Armenological Studies of NAS RA․ Scientific works

Date of publication:

2024

Volume:

27

Number:

2

ISSN:

1829-4316 ; e-2953-8076

Additional Information:

Ղռեջյան Լուսինե Խ., Մատիկյան Հասմիկ Հ․, Матикян Асмик Г., Креджян Лусине Х.

Other title:

Հավատալիքային և պաշտամունքային տարրերը Շիրակի երդումներում (միջգիտակարգային ուսումնասիրություն) ; Элементы верований и культа в клятвах Ширака (межнаучное исследование)

Coverage:

159-172

Abstract:

Oaths are one of the most widespread and viable formulaic sayings characteristic of the paremic genres of the folklore of the Shirak region. Being one of the most important primary types of magical and applied folklore, the oath has been widely spread in the everyday life of all the peoples of the world since ancient times and continues to exist in various spheres of life to this day. The oath was perceived as a spell word, which was feared and believed not only by Armenians, but also by all the peoples of the world, regardless of the level of their civilization. As in the case of other magical formulas (curse, blessing, good wishes, magical prayers), the genealogical community of the oath is the faith, conditioned by the magical power of the word, relying on which the swearer refers to the shrines, sacred sacraments and objects accepted at all times.The aim of the work is to analyze those beliefs and related ideas that occupy a large place in the oaths of Shirak and are related to the general worldview of the people regarding nature and social life.
Շիրակի տարածաշրջանի ժողովրդական բանահյուսության ասույթաբանական ժանրերից, տարածված ու կենսունակ բանաձևային կառույցներից են երդումները: Երդումը,հնուց ի վեր հանդիսանալով հմայական-կիրառական բանահյուսության նախնական կարևոր տեսակներից, տարածված է եղել աշխարհի բոլոր ժողովուրդների կենցաղում և ցայսօր էլ շարունակում է կենցաղավարել կյանքի տարբեր բնագավառներում: Երդումն ընկալվել է իբրև հմայական խոսք, որից զգուշացել և որին հավատացել են ոչ միայն հայերը, այլև աշխարհի բոլոր ժողովուրդները՝անկախ իրենց քաղաքակրթության աստիճանից: Ինչպես հմայական մյուս բանաձևերի (անեծք, օրհնանք, բարեմաղթություն, հմայական աղոթքներ), այնպես էլ երդման ծագումնաբանական ընդհանրությունը հավատքն է` խոսքի հմայական զորությամբ պայմանավորված, որի վրա հենվելով՝ երդվողը վկայակոչում է նվիրական սրբություններն ու առարկաները, որոնք բոլոր ժամանակներում էլ ընդունված են եղել ժողովրդի կողմից։ Աշխատանքի նպատակն է քննել ժողովրդական այն հավատալիքներն ու դրանց հետ կապված պաշտամունքին առնչվող պատկերացումները, որոնք լայն տեղ են գրավում Շիրակի երդումներում և աղերսվում են բնության ու հասարակական կյանքի վերաբերյալ ժողովրդի ունեցած ընդհանուր աշխարհայեցողության հետ:
Клятвы являются одним из наиболее распространенных и жизнеспособных формульных изречений, характерных для паремических жанров народного фольклора Ширакского региона. Являясь одним из важнейших первичных видов магически - прикладного фольклора, клятва с древнейших времен получила широкое распространение в быту всех народов мира и по сей день продолжает бытовать в различных сферах жизни. Клятва воспринималась как заклинательное слово, которого остерегались и в которое верили не только армяне, но и все народы мира, независимо от уровня их цивилизации. Как и в случае с другими магическими формулами (проклятие, благословение, благопожелание, магические молитвы), генеалогической общностью клятвы является вера, обусловленная магической силой слова, опираясь на которую клянущийся ссылается на принимаемые во все времена святыни, священные таинства и предметы. Целью работы является анализ тех верований и связанных с ними представлений, которые занимают широкое место в клятвах Ширака и соотносятся с общим мировоззрением народа относительно природы и общественной жизни.

Format:

pdf

Identifier:

սեղմիր այստեղ կապին հետևելու համար ; oai:arar.sci.am:380234

Location of original object:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան