Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:
Խ․ Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան․ Հայագիտական հանդես
Հրապարակման ամսաթիւ:
Համար:
ISSN:
Պաշտոնական URL:
Լրացուցիչ տեղեկութիւն:
Арутюнян Анаит, Harutyunyan Anahit
Վերնագիր:
Մակբայ//նախադրություն ձևաբանական արժեքներ համատեղող բառերը գրաբարում
Այլ վերնագիր:
Слова, комбинирующие морфологические значения наречий/ предлогов в древнеармянском языке (грабаре) ; Words in Old Armenian language (Grabar), combining adverb/ preposition meanings
Ստեղծողը:
Համատեղ հեղինակները:
Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան
Խորագիր:
Չվերահսկուող բանալի բառեր:
մակբայ ; նախադրություն ; ձևաբանական արժեք ; խոսքիմասային փոխանցում ; նյութական իմաստ ; սպասարկու իմաստ ; տարարժեքություն ; շարահյուսական մակարդակ
Ծածկոյթ:
Ամփոփում:
Գրաբարում կան բառեր, որոնց ձևաբանական արժեքը երկփեղկված է տարբեր խոսքի մասերի միջև. դրանք հանդես են գալիս մեկից ավելի խոսքիմասային արժեքների համատեղումներով։ Այդ բառերը կոչվում են խոսքիմասային տարարժեք բառեր, իսկ քերականական երևույթը՝ խոսքիմասային տարարժեքություն (6) (7)։ Խոսքիմասային տարարժեք բառերը, լինելով տարժամանակյա իրողություններ, լեզվի համաժամանակյա կտրվածքում հավասարապես կարող են հանդես գալ մեկից ավելի ձևաբանական արժեքների համատեղումներով ու համապատասխան շարահյուսական գործառույթներով։ Սույն հոդվածում մենք քննել ենք մակբայ//նախադրություն ձևաբանական արժեքներ համատեղող բառերը գրաբարում, որոնք, խոսքիմասային փոխանցումներով պայմանավորված, ձեռք են բերել մեկից ավելի խոսքիմասային իմաստ։ Այդ կարգի բառերի ձևաբանական արժեքները իրացվում են շարահյուսական կիրառության մեջ։
В грабаре присутствуют слова, морфологическое значение которых расщеплено между разными частями речи; данные слова представлены комбинациями в более чем одной частью речи. Эти слова называются частеречными разноценными (многозначными) словами, а грамматический феномен — частеречной разноценностью. Многозначные слова в диахронической реалии, в синхронном аспекте языка могут в равной степени выступать в сочетаниях более чем одного морфологического значения и соответствующих им синтаксических функций. В данной статье мы рассмотрели слова в грабаре, сочетающие морфологические значения наречия/предлога, которые благодаря частеречным переходам приобрели разноценность. Морфологические значения таких слов выражены при применении синтаксических конструкций. Слова, сочетающие в себе значения наречия/ предлога в грабаре могут употребляться в союзе с вещественным/ материальным значением, в данном случае в частеречном значении наречия, в другом сочетании - в значении предлога. В качестве предлогов данные слова требуют применение родительного (над, напротив, под // внутри и т. д.), дательного (похоже, подобно), винительного (как будто, близко), отложительного (тайно, далеко, изолированно), творительного (вокруг) падежей. За счет передачи частей речи, имеющих материальное значение, обогащается система частей речи, имеющих грамматическое значение. В грабаре из наречий в предлоги перешли слова, в которых в той или иной мере присутствуют отношения, передаваемые предлогами, вследствие чего в предложениях их можно использовать в качестве предлогов.
In Grabar there are words with morphological meaning that is split between different parts of the speech. Combinations of more than one speech category represent those words. Those words are referred to as multiple-meaning words. Multiple-meaning words in diachronic reality, in the synchronic aspect of the language, can equally combine more than one morphological meaning with the associated syntactic functions. In this article, we examined those words in Grabar, that combine the adverb/preposition morphology, and acquired multiple meaning in consequence of speech part transitions. Syntactic use of such terms expresses their morphological meanings. The words that combine the meanings of an adverb/preposition in Grabar can be used in conjunction with a real/material significance, in considered case in the multiple-meaning of an adverb, in another combination - in the meaning of a preposition. As prepositions, these words require the use of the genitive (above, on the contrary, under // inside, etc.), dative (similar, like), accusative (as if, close), ablative (subtly, far, detached), instrumental (around) cases. By transmitting parts of speech with material meaning, the system of parts of speech with grammatical meaning is being enriched. In Grabar, the words expressed relations with prepositions, were transmitted from adverbs, and consequently can be used as prepositions in sentences.
Հրատարակութեան վայրը:
Երևան