Publication Details:
Journal or Publication Title:
Գիտական Արցախ=Scientific Artsakh=Научный Арцах
Date of publication:
Number:
ISSN:
Official URL:
www.artsakhlib.am
Additional Information:
Title:
19-րդ դարի Շուշիի հայկական կրթօջախներում պարսից լեզվի դասավանդման շուրջ
Other title:
On the Teaching of the Persian Language in the Armenian Educational Centers of Shushi in the 19th Century ; О преподавании персидского языка в армянских учебных заведениях Шуши в XIX веке
Creator:
Subject:
Պատմություն ; Դասավանդման մեթոդիկա
Uncontrolled Keywords:
Ղարաբաղ ; Շուշի ; դպրոց ; լեզու ; թեմական ; պարսկերեն ; դասավանդում ; մշակութային
Coverage:
Abstract:
Հոդվածի նպատակն է քննության առնել 19-րդ դարում Շուշիի հայկական դպրոցներում պարսկերենի դասավանդման փաստը։ Հետազոտությունն արդիական է նրանով, որ արծարծում է հայ մշակույթի կարևոր կենտրոններից մեկում հայկական դպրոցներում տարածաշրջանի կարևոր լեզուներից մեկի դասավանդումը և դրա հայեցակարգը։ Բացի այդ, կրթական և մշակութային այս շերտերի հետազոտումը նորովի է բացահայտում Շուշին որպես բազմազգ, ոչ միատարր ազգաբնակչություն, բարձր հանդուրժողականություն և գունեղ մշակութային ներկապնակ ունեցող հայկական մշակութային օջախ։ Նշված ժամանակահատվածում Շուշիի հայկական դպրոցներում պարսից լեզվի դասավանդման հարցը քննելու համար հաշվի են առնվել հայ-իրանական բազմադարյա պատմական շփումները, պատմամշակութային առնչություներն ու փոխազդեցությունները, ինչպես նաև Շուշիում պարսից լեզվի և իրանական մշակույթի տարածվածությունը։ Շուշիի դպրոցներում պարսկերենի դասավանդումը դիտարկվել է տարածաշրջանի այլ հայկական դպրոցներում պարսկերենի դասավանդման համատեքստում․ թեման քննվել է՝ հաշվի առնելով Արցախի և Իրանի պատմական առնչությունները, ինչպես նաև նշված ժամանակահատվածում տարածաշրջանում և երկրամասում տիրող հասարակական-քաղաքական, մշակութային գործընթացները։ Հետազոտության ժամանակ իրականացվել է տարբեր աղբյուրներից ստացած նյութերի և տեղեկության համադրում և վերլուծություն, կիրառվել են պատմական, պատմահամեմատական մեթոդները։ Հետազոտության արդյունքում կարելի է եզրակացնել, որ 19-րդ դարում պարսկերենը Շուշիի որոշ հայկական դպրոցներում դասավանդվել է ոչ միայն որպես գերակայություն և ազդեցություն ունեցող լեզու, այլև որպես միջէթնիկ հաղորդակցության լեզու։ Հետագայում ռուսերենի ազդեցությամբ պարսից լեզվի դասաժամերը դուրս են մղվել այդ դպրոցներից։
This article aims to examine the issue of teaching the Persian language in Armenian schools of Shushi in the 19th century. The research is highly relevant and timely because it deals with the teaching of one of the important languages of the region and its concept in Armenian schools of one of the important centers of Armenian culture. Furthermore, the research delves Shushi in a new light: it showcases Shushi as a vibrant center of Armenian cultural heritage, characterized by its multi-ethnic, non-homogeneous population. This rich diversity is reflected in the cultural mosaic of Shushi, where different cultural traditions coexisted with a high level of tolerance. The Armenian-Iranian historical contacts, historical-cultural relations, and interactions, as well as the fact of prevalence of the Persian language and Iranian culture in Shushi, were taken into account to examine the issue of the teaching of the Persian language in Armenian schools of Shushi during the mentioned period. The teaching of the Persian language in Armenian schools of Shushi was examined in the context of the teaching of the Persian language in other Armenian schools of the region. The topic was also examined, taking into account not only the historical relations between Artsakh and Iran but also the socio-political and cultural processes prevailing in the region and the territory of Karabakh during the mentioned period. This research project employed a multifaceted approach, combining and analyzing diverse materials and information drawn from various sources. The methodology employed a blend of historical and comparative methods, allowing for a comprehensive exploration of the subject matter. The research findings suggest that in the 19th century, Persian was taught in some Armenian schools of Shushi not only as a language of dominance and influence, but also as a language of inter-ethnic communication. However, the lessons of Persian in these schools gradually diminished under the influence of the Russian language.
Целью данной статьи является рассмотрение вопроса преподавания персидского языка в армянских школах Шуши в XIX веке. Исследование весьма актуально и своевременно, поскольку касается преподавания одного из важных языков региона и его концепции в армянских школах одного из ключевых центров армянской культуры. Кроме того, исследование этих образовательных и культурных пластов по-новому раскрывает Шуши как центр армянского культурного наследия с многоэтническим, неоднородным населением, пестрой культурной палитрой и высоким уровнем толерантности. При рассмотрении вопроса преподавания персидского языка в армянских школах Шуши были учтены армяно-иранские исторические связи, историко-культурные отношения и взаимодействия, а также факт распространенности персидского языка и иранской культуры в Шуши в указанный период. Преподавание персидского языка в армянских школах Шуши рассматривалось в контексте преподавания персидского языка в других армянских школах региона. Тема также была рассмотрена с учетом не только исторических отношений между Арцахом и Ираном, но и социально-политических и культурных процессов, преобладавших в регионе и на территории Карабаха в указанный период. В этом исследовательском проекте использовался разносторонний подход, объединяющий и анализирующий разнообразные материалы и информацию, полученные из разных источников. В ходе исследования использовались исторический и сравнительный методы. Результаты исследования показывают, что в XIX веке персидский язык преподавался в некоторых армянских школах Шуши не только как язык доминирования и влияния, но и как язык межэтнического общения. Однако преподавание персидского языка в этих школах постепенно уступило место русскому языку.
Place of publishing:
Երևան