Publication Details:
«Պատմա-բանասիրական հանդես»-ը լույս է տեսնում 1958 թվականից։ Հիմնադիր խմբագիր ՝ Մ․ Գ․ Ներսիսյան
Journal or Publication Title:
Պատմա-բանասիրական հանդես =Historical-Philological Journal
Date of publication:
Number:
ISSN:
Official URL:
Additional Information:
Մախմուրյան Գայանե, Махмурян Гаянэ
Title:
On the historical and political assessment of the Treaty of Moscow, dated march 16 (18) 1921
Other title:
1921 թ. մարտի 16 (18)-ի Մոսկվայի պայմանագրի պատմաքաղաքական գնահատման շուրջ ; К историко-политической оценке Московского договора от16 (18) марта 1921 г.
Creator:
Contributor(s):
Գլխ․ խմբ․՝ Մ․ Գ․ Ներսիսյան (1958-1998) ; Վ․ Միքայելյան (1999-2005) ; Գլխ․ խմբ․ պաշտոնակատար՝ Պ․ Մ․ Մուրադյան (2005) ; Ա․ Զաքարյան (2005) ; Գլխ․ խմբ․՝ Ս․ Հարությունյան (2006-2018) ; Ա․ Զաքարյան (2018-)
Subject:
Uncontrolled Keywords:
Treaty of Moscow 1921 ; Republic of Armenia ; RSFSR ; Kemalist Turkey ; Region of Kars ; Surmalu ; Nakhijevan ; Artsakh (Mountainous Karabakh) ; Azerbaijan ; Georgia
Coverage:
Abstract:
Մոսկվայի պայմանագիրը ստորագրվել է 1921 թ. մարտի 16 (18)-ին Խորհրդային Ռուսաստանի և քեմալական Թուրքիայի ապօրինի իշխանության միջև։ Առաջնորդվելով հեղափոխական և նվաճողական ձգտումներով՝ կողմերն ամրագրեցին քեմալականների հաջողությունները Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ 1920 թ. վարած զավթողական պատերազմում։ Մոսկվայի պայմանագրով վավերացվեց քեմալականների կողմից Կարսի մարզի և Սուրմալուի գավառի բռնազավթումը, իսկ Նախիջևանը հանձնվեց Ադրբեջանի խնամակալությանը: Թուրք-բոլշևիկյան համագործակցության նոր արտահայտություն էր ՌԿ(բ)Կ ԿԿ Կովկասյան բյուրոյի՝ ոչ պետական մարմնի 1921 թ. հուլիսի 5-ին կայացրած Լեռնային Ղարաբաղը Խորհրդային Ադրբեջանին ենթարկելու՝ բնակչության 95 տոկոսի ցանկությունն անտեսող և Մոսկվայի պայմանագրին հավասարաչափ ապօրինի որոշումը։ Московский договор от 16 (18) марта 1921 г. был подписан Советской Россией и нелегитимной кемалистской властью Турции. Руководствуясь революционными и захватническими планами, стороны закрепили успехи кемалистов в их агрессивной войне 1920 г. против Республики Армения. Московский договор утвердил захват кемалистами Карсской области и Сурмалинского района, а Нахиджеван был передан Азербайджану в качестве протектората. Новым проявлением большевистско-кемалистского сотрудничества стало столь же незаконное, как Московский договор, неправовое решение негосударственного органа – Кавказского бюро ЦК РКП(б) от 5 июля 1921 г. о подчинении Нагорного Карабаха Советскому Азербайджану, проигнорировавшее волю 95% населения.
Publisher:
Type:
Format:
Identifier:
Digitization:
ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան