Journal or Publication Title:
Խ․ Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան․ Հայագիտական հանդես
Date of publication:
Number:
ISSN:
Official URL:
Additional Information:
Title:
17-րդ դարի աշխարհաբար առաջին տպագիր գրքերի լեզվի ոճական բնութագիրը
Other title:
Стилистическая характеристика языка первых напечатанных на ашхарабаре книг XVII века ; Stylistic description of the first Modern Armenian printed books of the 17-th century
Creator:
Corporate Creators:
Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան
Subject:
Uncontrolled Keywords:
աշխարհաբար ; գեղարվեստական ոճ ; լեզվի պատկերավորման միջոցներ ; հոմանիշ
Coverage:
Abstract:
Սույն հոդվածը նվիրված է 17-րդ դարի աշխարհաբար առաջին տպագիր գրքերի լեզվի ոճական բնութագրին: «Արհեստ համարողութեան» (1675) և «Գանձ չափոյ, կշռոյ, թւոյ և դրամից բոլոր աշխարհի» (1699) երկերի լեզուն ոճական գունավորման առումով համեմատաբար չեզոք է: Հաշվի առնելով դրանց լեզվին բնորոշ մի շարք առանձնահատկություններ` հարկ է ընդգծել, որ այս գրքերի լեզվական ոճը մոտենում է ներկայիս ըմբռնմամբ գիտական ոճին: Միաժամանակ, թեև լեզվի պատկերավորման և արտահայտչական միջոցներ այստեղ հիմնականում չեն կիրառվում, երբեմն հանդիպում են ոճական որոշ իրողություններ, որոնք խոսքը պատկերավոր են դարձնում՝ զգացմունքային տարբեր նրբերանգներ հաղորդելով: Ի տարբերություն այս երկերի՝ «Պարզաբանութիւն հոգենուագ սաղմոսացն Դաւթի մարգարէին» (1687) գրքի լեզվական ոճը գեղարվեստականն է՝ պատկերավոր մտածողության հիմքով: Երկի լեզուն հարուստ է պատկերավորման և արտահայտչական տարբեր միջոցներով, որը պայմանավորված է գրքի բովանդակությամբ: Դրանց գործածությունը ցույց է տալիս, որ վաղ աշարհաբարին ևս բնորոշ են եղել գեղարվեստականության, հուզականության արտահայտման ոճական տարբեր եղանակները:
Данная статья посвящена стилистической характеристике языка первых книг, напечатанных на ашхарабаре XVII века. В языке «Ремесло сосчитования» (1675) и «Сокровища меры, веса, чисел и денег всего мира» (1699) используются сравнительно нейтральные стилистические средства выразительности. Несмотря на это, в тексте нами были замечены некоторые стилистические явления, которые делают речь образной и эмоционально окрашенной. В отличие от этих сочинений, стиль книги «Пояснение духовных псалмов пророка Давида» (1687) – художественный. Язык данного сочинения богат различными образными и выразительными средствами, что обусловлено содержанием книги. Использование этих стилистических средств показывает, что раннему ашхарабару тоже были свойственны различные приемы эмоциональной окрашенности речи.
The article is devoted to the stylistic examination of the first Modern Armenian printed books. The language of “Craft of Numeration” (1675) and “Treasure of Measure, Weight, Number and Currency of the Whole World” (1699) is relatively neutral from the point of view of the stylistic coloring. Though expressive means mainly are not applied there, some stylistic phenomena are met, which make the speech more descriptive conveying different emotional colors. As compared with these novels, the style of "Clarification of David Prophet’s Spiritual Psalms" (1687) is literary with the base of descriptive thinking. The language of this book is rich with expressive means which is connected with its content. Their application shows that different stylistic means also were typical of the Modern Armenian language.
Place of publishing:
Երևան