The City of Gandzak as Patriarchal Residence of Ałuank

In 552, Partav, the administrative center of Ałuank (Caucasian Albania, Aran) marzpanate, became the first episcopal residence of the finally established Patriar-chate of Ałuank. However, in 789, the Catholicos of Ałuank had to leave the seat because the Arab vostikan residence was moved from Dvin to Partav. The patriarchal seat was settled for a short time at the fortress of Berdakur in Artsakh, and later, at the beginning of the 9th century, it was moved to Gandzak. So, in the 9th-12th centuries the city of Gandzak became the center of the Ałuank Patriarchate. In the 12th century, due to some political circumstances, the Ałuank patriarchal seat was moved to Charek, the Monastery of Khamshi, then to the Monastery of Metsa-ranits, Gandzasar (at the same time also to Tshalet), and then again to Gandzak. Because it was a patriarchal and important spiritual center, at different periods of time there were constructed and function a number of churches. According to the documents of 1849, the following Armenian Apostolic churches are mentioned in Gandzak: the Mother Church of St. Hovhannes, St. Gevorg, St. Astvatsatsin (St. Virgin), St. Gregory the Illuminator, St. Sargis, and in 1885 the number of Armeni-an Apostolic churches in the city was six. Historical documents state that even after the establishment of Soviet rule and the annexation of the territory to Soviet Azer-baijan, Gandzak continued to be one of the main spiritual and cultural centers for Armenians, a fact that was refuted after 1921.
552 թ. վերջնականապես կազմավորված Աղուանից կաթողիկոսության առաջին աթոռանիստն էր Աղուանք մարզպանության (Առան, Ալբանիա) վարչական կենտրոն Պարտավը: Սակայն 789 թ. արաբ ոստիկանի նստավայրը Դվինից Պարտավ տեղափոխվելու պատճառով Աղուանից կաթողիկոսը ստիպված էր հեռանալ այնտեղից: Աղուանից կաթողիկոսական աթոռը կարճատև ժամանակահատված տեղակայվեց Արցախի Բերդակուր ամրոցում, իսկ IX դարի սկզբներին տեղափոխվեց ու հաստատվեց Գանձակում: Եւ այսպես, IX-XII դարերում Գանձակ քաղաքը դարձավ Աղուանից կաթողիկոսության կենտրոնը: Սակայն քաղաքական հանգամանքների պարտադրանքով Աղուանից կաթողիկոսական աթոռը XII դարում տեղափոխվեց Չարեք, Խամշի վանք, Մեծառանից վանք, Գանձասար (զուգահեռ նաեւ՝ Ճալեթ), այնուհետև կրկին՝ Գանձակ: Որպես կաթողիկոսանիստ ու կարևոր հոգևոր կենտրոն՝ Գանձակում տարբեր ժամանակներում կառուցվել ու գործել են մի շարք եկեղեցիներ: Համաձայն 1849 թ. վավերագրի՝ Գանձակում հիշատակված են հետևյալ եկեղեցիները՝ Սբ. Հովհաննես Մայր եկեղեցի, Սբ. Գևորգ, Սբ. Աստվածածին, Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչ, Սբ. Սարգիս, իսկ 1885 թ. քաղաքի եկեղեցիների թիվը հասնում էր 6-ի: Պատմական վավերագրերը փաստում են, որ Աղուանից հոգևոր առաջնորդի Գանձակից հեռանալուց հետո էլ մինչև 1920-ական թվականները՝ խորհրդային կարգերի հաստատումը, այնուամենայնիվ, հայերի համար Գանձակի Ս․Հովհաննես եկեղեցին շարունակում էր մնալ հոգևոր-մշակութային կարևոր կենտրոններից մեկը. մի իրողություն, որ սակայն բացառվեց 1921 թվականից հետո: Երբեմնի կաթողիկոսանիստ կենտրոնում աստիճանաբար ոչնչացվեցին հոգևոր բոլոր կառույցները: Տեղեկատվական տարբեր խողովակներով ստացված փաստարկները ակնհայտորեն մատնանշում են, որ ներկա ժամանակներում Գանձակի քրիստոնեահենք կառույցների հիմնական մասը պարզապես գոյություն չունեն, մի մասն էլ հիմնովին վերափոխվել ու կիրառվում է տարբեր նպատակներով:

Հրատարակության վայրը:

Երևան

Հրատարակիչ:

«Քոփի Փրինթ» տպագրատուն

Ձևաչափ:

pdf

Նույնացուցիչ:

սեղմիր այստեղ կապին հետևելու համար ; oai:arar.sci.am:369928

Լեզու:

Բնօրինակի գտնվելու վայրը:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան

Խորագիր և բանալի բառեր:

History of Armenian church Ałuank Artsakh Utik Partav Gandzak Apostolic Catholicos patriarchate residence

Օբյեկտի հավաքածուներ:

Digital Library > Յօդուածներ

Վերջին անգամ ձևափոխված:

Feb 13, 2024

Մեր գրադարանում է սկսած:

Feb 13, 2024

Օբյեկտի բովանդակության հարվածների քանակ:

Օբյեկտի բոլոր հասանելի տարբերակները:

https://arar.sci.am/publication/399712

Ցույց տուր նկարագրությունը RDF ձևաչափով:

RDF

Ցույց տուր նկարագրությունը OAI-PMH ձևաչափով։

OAI-PMH

Մատենաշարային և պարբերական հրատարակություններ

Հրատարակության անուն	Ամսաթիվ
Balayan, Melanya, The City of Gandzak as Patriarchal Residence of Ałuank	Feb 13, 2024

Օբյեկտի տեսակ՝

Նման

Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի խօսքը Սիլուա Կապուտիկեանի 100-ամեակին նուիրուած գիտաժողովի առիթով (29 նոյեմբերի, 2019 թ.)

Խմբ.՝ Առաքել Առաքելյան (1944-1948) Լևոն Կիսիբեկյան (1948-1950) Աշոտ Աբրահամյան (1950-1955) Առաքել Առաքելյան (1955-1956) Արթուն Հատիտյան (1956-1982) Պարգեւ Շահբազյան (1983-1984) Երվանդ Մելքոնյան (1985-1993) Տ. Ասողիկ եպս. Արիստակեսյան (1994-1996) Տ. Բագրատ աբղ. Գալստյան (1996-1998) Մարիամ Վարդանյան (պաշտոնակատար) (1998-1999) Տ. Արշակ աբղ. Խաչատրյան (պաշտոնակատար) (1999) Անդրանիկ Զեյթունյան (2000-2001) Արշակ Մադոյեան (2009-2015) Արսէն Բոբոխեան (2015-2017) Տ. Անդրէաս աբղ. Եզեկեան (պաշտոնակատար) (2017-2018) Գէորգ Մադոյեան (2018-)

Հոդված

Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի սրբատառ կոնդակը՝ Բալթեան երկրների հայոց թեմի հաստատման առիթով

Հոդված

Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի խօսքը Վարդենիսում ՀՀ բանակի օրուայ առիթով կազմակերպուած միջոցառմանը (28 հունվարի, 2020 թ.)

Հոդված

Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի ուղերձը ՀՀ բանակի օրուայ առիթով

Հոդված

Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը ստորագրեց օլիմպիական զինադադարի վերաբերյալ կոչը

Հոդված

Կարինի նահանգի Կարնո գավառակի եկեղեցիները (19-րդ դարի երկրորդ կես)

Հովհաննես Զատիկյան Խմբ.՝ Առաքել Առաքելյան (1944-1948) Լևոն Կիսիբեկյան (1948-1950) Աշոտ Աբրահամյան (1950-1955) Առաքել Առաքելյան (1955-1956) Արթուն Հատիտյան (1956-1982) Պարգեւ Շահբազյան (1983-1984) Երվանդ Մելքոնյան (1985-1993) Տ. Ասողիկ եպս. Արիստակեսյան (1994-1996) Տ. Բագրատ աբղ. Գալստյան (1996-1998) Մարիամ Վարդանյան (պաշտոնակատար) (1998-1999) Տ. Արշակ աբղ. Խաչատրյան (պաշտոնակատար) (1999) Անդրանիկ Զեյթունյան (2000-2001) Արշակ Մադոյեան (2009-2015) Արսէն Բոբոխեան (2015-2017) Տ. Անդրէաս աբղ. Եզեկեան (պաշտոնակատար) (2017-2018) Գէորգ Մադոյեան (2018-)

Հոդված

Վեհափառ Հայրապետի հովվապետական այցելությունը Ֆրանսիա

Հոդված

Նոր Գետկա վանք կամ Գոշավանք

Եղիազարյան, Հ. Խմբ.՝ Առաքել Առաքելյան (1944-1948) Լևոն Կիսիբեկյան (1948-1950) Աշոտ Աբրահամյան (1950-1955) Առաքել Առաքելյան (1955-1956) Արթուն Հատիտյան (1956-1982) Պարգեւ Շահբազյան (1983-1984) Երվանդ Մելքոնյան (1985-1993) Տ. Ասողիկ եպս. Արիստակեսյան (1994-1996) Տ. Բագրատ աբղ. Գալստյան (1996-1998) Մարիամ Վարդանյան (պաշտոնակատար) (1998-1999) Տ. Արշակ աբղ. Խաչատրյան (պաշտոնակատար) (1999) Անդրանիկ Զեյթունյան (2000-2001) Արշակ Մադոյեան (2009-2015) Արսէն Բոբոխեան (2015-2017) Տ. Անդրէաս աբղ. Եզեկեան (պաշտոնակատար) (2017-2018) Գէորգ Մադոյեան (2018-)

Հոդված

Ավելին

Օբյեկտ

Վերնագիր: The City of Gandzak as Patriarchal Residence of Ałuank

Ստեղծողը:

Տեսակ:

Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

Հրապարակման ամսաթիվ:

Հատոր:

Համար:

ISSN:

Պաշտոնական URL:

Լրացուցիչ տեղեկություն:

Այլ վերնագիր:

Համատեղ հեղինակները:

Ծածկույթ:

Ամփոփում:

Հրատարակության վայրը:

Հրատարակիչ:

Ձևաչափ:

Նույնացուցիչ:

Լեզու:

Բնօրինակի գտնվելու վայրը:

Խորագիր և բանալի բառեր:

Օբյեկտի հավաքածուներ:

Վերջին անգամ ձևափոխված:

Մեր գրադարանում է սկսած:

Օբյեկտի բովանդակության հարվածների քանակ:

Օբյեկտի բոլոր հասանելի տարբերակները:

Ցույց տուր նկարագրությունը RDF ձևաչափով:

Ցույց տուր նկարագրությունը OAI-PMH ձևաչափով։

Օբյեկտի տեսակ՝

Նման

Կապի մանրամասներ

Հասցե

Հեռախոս

Էլ․ փոստ

Այցելեք մեզ։