Journal or Publication Title:

Արվեստագիտական հանդես=Искусствоведческий журнал=Journal of Art Studies

Date of publication:

2023

Number:

1(9)

ISSN:

2579-2830

Official URL:

Additional Information:

Ներսիսյան Ալիս, Nersisyan Alis

Other title:

Մարտիրոս Սարյան. գեղանկարչական դիմանկար՝ կերպարի ընկալման վեկտորները ; Martiros Saryan. Portrait Painting: Vectors of Artistic Perception

Abstract:

Обширная портретная галерея Сарьяна состоит из нескольких образных зон. Художник является автором различных серий портретов. Это: портреты великих армян, интеллектуальных и духовных лидеров нации, и «не-армян», женские портреты, авто-портреты и семейные портреты. Каждый цикл имеет специфическую логику внутреннего развития и образную характеристику. Портреты великих армян спаяны в единое целое глубинной внутренней связью, национальным энергетическим родством, при котором проявлениия индивидуального характера возводятся на уровень ценных национальных качеств. Портреты выдающихся деятелей русской культуры образуют галерею портретов «не-армян». Это интимные произведения, раскрывающие внутренний мир и уникальность творческой личности. В автопортретах и семейных портретах Сарьян демонстрирует основные ценности своего человеческого и творческого мира: землю, семью, искусство. Художественной концепцией женских портретов являются поиски обобщенного образа прекрасной армянки, восходящего к ранним портретам восточных красавиц, и воспевание женской красоты.
Սարյանի դիմանկարների լայնածավալ հավաքածուն կազմված է պատկերային մի քանի շերտերից։ Նկարիչը դիմանկարների տարբեր շարքերի հեղինակ է։ Դրանք են՝ մեծ հայերի, ազգի մտավոր և հոգևոր առաջնորդների և «ոչ-հայերի» դիմանկարներ, կանացի, ընտանեկան դիմանկարներ և ինքնադիմանկարներ։ Ամեն շարքն ունի ներքին զարգացման յուրահատուկ տրամաբանություն և կերպարային բնութագիր։ Մեծ հայերի դիմանկարները միաձուլված են խորին ներքին կապով, էներգետիկ ազգակցությամբ, որի դեպքում անհատական խառնվածքի դրսևորումները բարձրացված են արժեքավոր ազգային որակների մակարդակին։ Ռուսական մշակույթի նշանավոր գործիչների դիմանկարները կազմում են «ոչ-հայերի» դիմապատկերների շարքը։ Դրանք մտերմիկ ստեղծագործություններ են, որոնք բացահայտում են ստեղծագործ անհա-տականության ներքնաշխարհը և անկրկնելիությունը։ Ինքնադիմանկարներում և ընտանեկան դիմանկարներում Սարյանը ցուցադրում է իր մարդկային և ստեղծագործական աշխարհի հիմնական արժեքները՝ հողը, ընտանիքը, արվեստը։ Կանացի դիմանկարների գեղարվեստական հայեցակարգն արևելյան գեղեցկուհիների դիմանկարներից սկիզբ առնող գեղեցիկ հայուհու ընդհանրացված կերպարի որոնումն է, ինչպես նաև կանացի գեղեցկության գովաբանումը։
Saryan’s vast portrait gallery consists of several figurative zones. The painter is the author of various series of portraits. They are the portraits of great Armenians, intellectual and spiritual leaders of the nation and of «non-Armenians», female portraits, self-portraits and family portraits. Each series has a specific internal development logic and figurative characteristic. The portraits of great Armenians are united into a single whole by a deep-laid internal bond, national energy kinship, when the manifestations of an individual character are raised to the level of precious national standards. The portraits of eminent representatives of Russia’s cultural community form the gallery of «non-Armenians». They are intimate works of art, revealing inner life and uniqueness of a creative personality. In self-portraits and family portraits Saryan displays his basic personal and artistic values – land, family, art. The artistic concept of female portraits is the quest for generic image of a beautiful Armenian woman, going back to the earlier portraits of Oriental beauties, and praise of feminine beauty.

Publisher:

ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատ.

Format:

pdf

Extent:

էջ 176-189

Identifier:

click here to follow the link ; oai:arar.sci.am:367518

Language:

hy; ru; en

Location of original object:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան