Journal or Publication Title:

Ցեղասպանագիտական հանդես=Journal of Genocide Studies=Журнал исследований геноцида

Date of publication:

2013-

Volume:

10

Number:

1

ISSN:

1829-3980

Additional Information:

Poghosyan Narek M., Погосян Нарек М.

Other title:

Eliticide: The Main Examples ; Элитицид: основные примеры

Abstract:

Էլիտայի ու մտավորականության ոչնչացման խնդիրը կարևոր տեղ է զբաղեցնում ինչպես ցեղասպանությունների, զանգվածային սպանությունների, այնպես էլ տվյալ ազգին կամ պետությանը մտավոր ներուժից զրկելու և վերահսկողության տակ վերցնելու համատեքստում։ Պատմության ընթացքում գրանցվել են այնպիսի դեպքեր, երբ տարբեր ռասայական, էթնիկ, կրոնական խմբերի ոչնչացման կամ մշակութային ցեղասպանության իրագործման նպատակով դրանց էլիտաները կանխամտածված թիրախավորվել են։ Այս հանգամանքով է պայմանավորված, որ թեման արժանացել է «ցեղասպանություն » (genocide) եզրույթի հեղինակ Ռաֆայել Լեմկինի ուշադրությանը. նա մտավորականության և էլիտայի ոչնչացումը դիտարկել է ցեղասպանության իրագործման սոցիալական, ֆիզիկական և մշակութային ասպեկտներով։ Սակայն հետաքրքիրն այն է, որ մտավորականության ոչնչացումը տևական ժամանակ որևէ հատուկ բնորոշում չի ստացել, մինչև որ 1992 թ. կիրառության մեջ է դրվել «eliticide» կամ «elitocide» եզրույթը։ Եվ քանի որ էլիտիցիդի երևույթը համեմատաբար քիչ է ուսումնասիրված, հոդվածում փորձել ենք ներկայացնել և վերլուծել դրա ամենաակնառու օրինակները՝ Հայոց ցեղասպանության ընթացքում հայ մտավորականության և վերնախավի ոչնչացումը, Լեհաստանում նացիստական Գերմանիայի իրագործած էլիտիցիդը, ինչպես նաև Տիբեթում, Կամբոջայում, Բուրունդիում, Բանգլադեշում, Բոսնիայում տեղի ունեցած էլիտիցիդի դեպքերը։
Проблема уничтожения элиты и интеллигенции играет важную роль в контексте геноцидов, массовых убийств, а также лишения и контроля интеллектуального потенциала данной нации или государства. И в истории были случаи, когда для уничтожения различных расовых, этнических, религиозных групп или совершения культурного геноцида их элиты были преднамеренно преследованы. Именно этим обстоятельством тема привлекла внимание автора термина “Геноцид” Рафаэля Лемкина, рассматривавшего уничтожение интеллигенции и элиты с социальных, физических и культурных аспектов геноцида. Интересно, однако, что уничтожение интеллигенции и элиты долгое время не получало конкретного определения, пока в 1992 году не был введен термин “элитицид” (eliticide) или “элитоцид” (elitocide). А поскольку феномен элитицида сравнительно мало изучен, в этой статье мы постарались представить и проанализировать наиболее очевидные его примеры – уничтожение элиты армянской интеллигенции во время Геноцида армян, элитицид, осуществленный нацистской Германией в Польше, а также случаи элитицида в Тибете, Камбодже, Бурунди, Бангладеш, Боснии.
The issue of the annihilation of the elite and the intelligentsia plays an important role in the context of genocides, massacres, as well as the deprivation and control of the intellectual potential of a given nation or state. There have been cases throughout history, when elites have been deliberately targeted in order to exterminate different racial, ethnic, religious groups or commit cultural genocide. Due to this circumstance the topic received the attention of the author of the term “Genocide” Raphael Lemkin, who considered the destruction of the intelligentsia and the elite from the social, physical and cultural aspects of genocide. However, it is interesting, that the destruction of the intelligentsia and the elite did not receive a specific definition for a long time until the term “eliticide” or “elitocide” was introduced in 1992. And since the phenomenon of eliticide is comparatively little studied, in this article we tried to present and to analyze its most obvious examples – the destruction of the elite of the Armenian intelligentsia during the Armenian Genocide, the eliticide carried out by Nazi Germany in Poland, as well as cases of eliticide in Tibet, Cambodia, Burundi, Bangladesh, Bosnia.

Place of publishing:

Երևան

Publisher:

ՀՀ ԳԱԱ Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ

Format:

pdf

Extent:

էջ 9-39

Identifier:

oai:arar.sci.am:367004

Language:

hy

Location of original object:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան