Publication Details:
Journal or Publication Title:
Date of publication:
Number:
ISSN:
Official URL:
Additional Information:
Хачатрян Лалик, Хачатрян Лилит, Khachatryan Lalik, Khachatryan Lilit
Title:
Հին հայերենի քերականական մասնիկների դերի չեզոքացումը տարժամանակյա տիպաբանության տեսանկյունից
Other title:
Нейтрализация функции грамматических частиц древнеармянского языка /Диахронический аспект/ ; Neutralization of the Role of old Armenian Grammar Particles ( Diachronic Perspective)
Creator:
Խաչատրյան, Լալիկ ; Խաչատրյան, Լիլիթ
Contributor(s):
Գլխ. խմբ.՝ Վարդանյան Արարատ Վլադիմիրի
Subject:
Uncontrolled Keywords:
մասնիկավորում ; ձեւաբանական տիպաբանություն ; նախդիր ; խոնարհման ցուցիչ ; հոլովակերտ ; քերականական իմաստի մթագնում
Coverage:
Abstract:
Հին հայերենում քերականական իմաստների արտահայտման մասնիկավորման եղանակը լեզվի տարժամանակյա դիտվածքում կարող է չեզոքանալ. որոշակի կարգի բառեր, որոնք հին հայերենում բնութագրվում են ձեւաբանական տիպաբանության մասնիկավորման հատկանիշով, արդի հայերենում կորցրել են այդ հատկանիշը։ Տարժամանակյա տիպաբանության տեսանկյունից այդպիսի փոփոխությունների են ենթարկվել հին հայերենի որոշակի քերականական մասնիկներ (նախդիրներ, հոլովման եւ խոնարհման մասնիկներ, թվակազմական ցուցիչներ)։ Հին հայերենի որոշ նախդիրներ, լեզվի պատմության ընթացքում ձուլվելով բառաձեւի կառուցվածքին, զրկվել են իրենց գործառական դերից։ Այդպիսի գործընթաց են ապրել հին հայերենի հոլովման եւ խոնարհման համակարգերի որոշ մասնիկներ՝ հոլովակերտներ եւ դիմաթվային ցուցիչներ, որի հետեւանքով հինհայերենյան բառաձեւերը վերածվել են ինքնուրույն բառերի՝ ենթարկվելով խոսքիմասային արժեքի տեղաշարժերի։ Գոյականի համակարգում քերականական մասնիկների գործառական դերի չեզոքացում են ապրել թվակազմական ցուցիչները, որ դիտարկելի է անեզական գոյականների համակարգում։
Аффиксация /агглютинация/ как способ выражения грамматических значений, в диахроническом плане языка может нейтрализоваться. Так, некоторые языковые единицы, которые в древнеармянском языке типологически характеризуются признаками аффиксации, в современном армянском потеряли этот признак. С точки зрения диахронической типологии, изменениям подобного типа подверглись некоторые грамматические частицы. Некоторые предлоги древнеармянского языка в процессе развития языка в структуре словоформы потеряли свою прикладную роль. Подобным изменениям подверглись так же частицы склонения и спряжения, вследствие которого словоформы древнеармянского языка стали независимыми единицами - подвергаясь частеречному переходу. В системе существительного явление нейтрализации можно наблюдать в рамках числообразующих частиц, которое характерно существительными типа Pluralia tantum.
The way of affixation of the expression of grammatical meanings in Old Armenian can be neutralized in the diachronic view of the language. Words of some kind, which are characterized in Old Armenian with the feature of morphological typology affixation, have lost that feature in Modern Armenian. From the point of view of diachronic typology, certain grammatical particles of Old Armenian (prepositions, declension-conjugation particles, number-forming indices) have undergone such changes. Some prepositions of Old Armenian, having been assimilated to the word structure throughout the history of the language, have lost their functional role. Such a process was experienced by some parts of Old Armenian's declension-conjugation systems, such as declension and person-number indices, as a result of which Old Armenian's words became independent, undergoing changes in part- of-speech value. The functional role of grammatical particles in the nominal system has been neutralized by number-forming indices, which can be observed in the system of nouns Singularia tantum.
Place of publishing:
Երևան