Publication Details:
Journal or Publication Title:
Date of publication:
Number:
ISSN:
Official URL:
Additional Information:
Title:
Ավանդական օրորը Միհրան Թումաճանի գրառումներում
Other title:
Колыбельные песни в записях Миграна Тумаджана ; The Lullabies of M. Toumajan's Collection
Creator:
Contributor(s):
Գլխ. խմբ.՝ Վարդանյան Արարատ Վլադիմիրի
Subject:
Uncontrolled Keywords:
Միհրան Թումաճան ; կառուցվածք ; օրոր ; ավանդական ; ազգագրական գոտի ; ձայնակարգ
Coverage:
Abstract:
Հոդվածը Միհրան Թումաճանի «Հայրենի երգ ու բան» հավաքածուի 4 հատորում ընդգրկված 12 օրորերգի ուսումնասիրություն է: Գրառված նմուշները բացառիկ արժեք են ներկայացնում, քանի որ երաժշտագետ-բանահավաքը շրջել է սփյուռքի հայկական գաղութներում ցեղասպանությունից շատ չանցած, երբ մազապուրծ եղածները հիշողության մեջ դեռ վառ էին կրում նախնիներից ավանդված բանահյուսությունը: Մյուս կողմից նյութը բացառիկ է ազգագրական գոտիների ընդգրկմամբ. արևմտյահայատանի մի շարք գավառներ մեզ են ներկայանում տարբեր երգատեսակներով, ընդ որում նկատենք՝ արևմուտքից արևելք աշխարհագրությամբ: Օրորերգերն ընդունված է բաժանել երկու խմբի. ա) հանպատրաստից՝ գործառույթով պայմանավորված ու տեղնուտեղը հորինված երգեր, որոնց Կոմիտասը բնության երգեր անվան տակ դասդասում է աշխատանքային երգերի հետ և բ)հնագույն շերտեր պարունակող, սերնդեսերունդ փոխանցվող ավանդական օրորներ: Վերջինս բնորոշ է Թումաճանի գրառած բոլոր օրորներին. սրանք վառ արտահայտված ավանդական օրորերգեր են, որոնց բնորոշ է ավանդական մտածողություն՝ բանաձևային «թափառող» սյուժեներ, մեղեդու և բանաստեղծական կառույցի միասնականություն, կառուցվածքային հստակություն, հստակ են նաև ժանրում նախընտրելի ձայնակարգերը՝ 12 երգից 10 էոլական ՝ տարբեր երանգային դրսևորումներով, 1՝ դորիական, 1՝ փռյուգիական մինորներ:
Статья представляет собой исследование 12 колыбельных песен из четырех томов сборника Миграна Тумаджана «Песнь Родины». Записанные образцы представляют исключительную ценность, так как музыковед-исследователь собирал данный фольклорный материал за пределами своей исторической родины, а информанты этих песен — это спасшиеся от геноцида западные армяне, нашедшие приют в Европе, Америке, которые еще помнили о фольклоре своих предков. Материал уникален с точки зрения этнографических регионов с географией с запада на восток, где ряд провинций и каждая из исторических областей Западной Армении имеет свой диалект и свои мелодические, ладовые, интонационные особенности. Колыбельные, как правило, делятся на две группы. а) импровизационного склада, которые создаются «мгновенно» - т.е. прямо в процессе убаюкивания ребенка, и б) традиционные колыбельные – издревне бытующие в среде армян и имеющие родство с эпическими и обрядовыми песнями, корни которых - в древнейших слоях армянского песнетворчества. В записях Тумаджана превалирует вторая группа колыбельных - с единством мелодического мышления и поэтического текста. В процессе музыкального анализа нами выявлен ряд характерных особенностей, которые присущи данным колыбельным: доминирование эолийского лада, типологические обороты музыкального мышления, взаимосвязь мелодии и текста и т.д.
The article is a study of 12 lullabies from four volumes of Mihran Toumajan's "The Song of the Homeland" collection. The recorded samples are of exceptional value, as the musicologist-analyst has toured the Armenian colonies of the Diaspora shortly after the genocide, when the survivors were still remembered of the folklore of their ancestors. On the other hand, the material is unique with the inclusion of ethnographic zones, and a number of provinces of western Armenia come in different styles, with west-to-east geography. Lullabies are commonly divided into two groups. a) songs made by improvised, functionallybuilt, which Komitas classifies with work songs under the ganre of nature songs; and (b) conventional songs with ancient layers. The latter is characteristic of all the Toumajan's writings, these are traditionally bright conventions, typical of traditional thinking: the ordinary "wandering" stories, the unity of the melody and the poetic structure, the clarity of structure also we can see the exact choices in the tonality's: 10 songs from 12 are in Eolian, with different manifestations, 1:Dorian, 1:Phrygian Minor.
Place of publishing:
Երևան