Publication Details:

«Արցախի երիտասարդ գիտնականների և մասնագետների միավորում» (ԱԵԳՄՄ) հասարակական կազմակերպության «Գիտական Արցախ» պարբերականն ընդգրկված է ՀՀ ԲՈԿ-ի կողմից հաստատված «Ատենախոսությունների հիմնական արդյունքների և դրույթների հրատարակման համար ընդունելի գիտական հրատարակությունների» ցանկում: Պարբերականը, որի հիմնադիրը Երևանի պետական համալսարանն է, լույս է տեսնում տարեկան առնվազն 2 անգամ (2020 թվականից՝ տարեկան 4 անգամ):

Journal or Publication Title:

Գիտական Արցախ=Scientific Artsakh=Научный Арцах

Date of publication:

2023

Number:

1 (16)

ISSN:

e-2738-2672 ; 2579-2652

Official URL:

www.artsakhlib.am

Additional Information:

Hakobyan Mariam, Акопян Мариам

Other title:

The Attitude of the Armenian Populated Countries of Europe Towards the Dioceses of the Mother See of Holy Etchmiadzin in the 1920s-1930s. ; Отношение армянонаселённых стран европы к епархиям Первопрестольного Святого Эчмиадзина 1920-1930 гг.

Abstract:

Սույն հոդվածը, որը ժամանակագրորեն ընդգրկում է 1920-1930-ական թթ-ը, նպատակ ունի լուսաբանելու Եվրոպայի հայաբնակ երկրներում տեղական իշխանությունների կողմից Մայր Աթոռ Սբ․ Էջմիածնի թեմական առաջնորդարաններին տրված արտոնությունները և սահմանափակումները։ Մեր առջև խնդիր ենք դրել ներկայացնելու, թե Հայոց ցեղասպանությունից հետո այդ երկրների վերաբերմունքը թեմերի նկատմամբ զարգացման ինչ ընթացք է ունեցել, ինչ նկատառումներից ելնելով են դրանք փոփոխվել, և ինչ ազդեցություն են ունեցել այդ փոփոխությունները համայնքային կյանքի վրա։ Պատմագիտության մեջ վերոնշյալ թեմայով դեռևս լուրջ գիտական ուսումնասիրություններ չեն կատարվել։ Սա այն շրջանն էր, երբ Խորհրդային Հայաստանի իշխանության կողմից որդեգրված բացահայտ աթեիստական գաղափարախոսության պայմաններում Հայաստանյայց առաքելական եկեղեցին քայքայվում, իսկ սպասավորները բռնաճնշումների զոհ էին դառնում: Ուստի Մայր Աթոռ Սբ. Էջմիածնի Եվրոպայի թեմերի այդ բարդագույն ժամանակաշրջանի գործունեության լուսաբանումը արդիական նշանակություն ունի: Հետազոտությունը շարադրված է արխիվային փաստաթղթերի, մամուլի, գրականության միջոցով։ Բազմաբնույթ, հաճախ միմյանց հակասող նյութերի հավաստիությունը ստուգել ենք՝ կիրառելով պատմաքննական մեթոդաբանություն, իսկ փաստերի համադրման, իրողությունների քննության և համակողմանի ներկայացման համար օգտագործվել է պատմավերլուծական մեթոդաբանությունը։ Ուսումնասիրության արդյունքում հանգել ենք այն եզրակացության, որ թեև տարիների ընթացքում տվյալ երկրների վարչակարգերի հետ կառուցված դրական փոխհարաբերություններին և ընդհանուր հարգանքի և համերաշխության մթնոլորտին, երկրներից յուրաքանչյուրը հստակ ընդգծված վերաբերմունք ուներ թեմերի նկատմամբ, որոնք ամրագրված էին սահմանադրությամբ՝ էթնիկ փոքրամասնությունների հոգևոր կառույցներին վերաբերող դրույթներով։ Դրանք շատ դեպքերում հակասում էին Հայաստանյայց առաքելական եկեղեցու կանոնաիրավական համակարգին։
This article aims at covering the use of the Mother See of St. Privileges and restrictions given to diocesan prefects of Etchmiadzin from 1920 to 1930․ We have set ourselves the task of presenting the development process of the attitude of the those countries towards the dioceses after the Armenian Genocide․ More specifically, it is of great significance to explore and define the, reasons for changes and their impact on the community life. In Historiography serious scientific studies on the above subject were not performed yet ․ This was the period when the Armenian Apostolic Church was disintegrating under the openly atheistic ideology adopted by the government of Soviet Armenia, and the ministers became victims of repression․ The research is based on archival documents, press and literature. The reliability of diverse, often contradictory materials was checked by historical-critical methodology, and historical-analytical methodology was used to compare facts, examine and comprehensively present realities.As a result of the study, we came to the conclusion that, although over the years an atmosphere of positive relations, respect and solidarity with the regimes of the considered countries was created, each country had a clearly defined relationship with the dioceses, which was enshrined in the constitution, with provisions regarding the spiritual structures of ethnic minorities. In many cases they contradicted the canonical legal system of the Armenian Apostolic Church.
Данная статья, хронологически охватывающая 1920-1930 годы, имеет целью осветить привилегии и ограничения, предоставленные резиденциям глав епархий Первопрестольного Святого Эчмиадзина местными властями армянонаселенных стран Европы. Мы поставили перед собой задачу представить процесс развития отношения эти стран к епархиям после Геноцида армян, по каким причинам они были изменены и какое влияние оказали на жизнь общины. В историографии по вышеуказанной теме серьезных научных исследований еще не проводилось․ Это был период, когда в условиях открытой атеистической идеологии, проводимой властями Советской Армении, армянская апостольская церковь разваливалась, а церковнослужители становились жертвами репрессий, поэтому в этот непростой период деятельность европейских епархий Первопрестольного Св. Эчмиадзина имеет актуальное значение. Достоверность различных, часто противоречащих друг другу материалов, была проверена с применением историко-исследовательской методологии, а для сопоставления фактов, изучения реалий и представления всесторонней картины использовалась историко-аналитическая методология. В результате исследования мы пришли к выводу о том, что, несмотря на позитивные взаимоотношения с режимами данных стран и атмосферу общего уважения и солидарности, каждая из стран имела четко выраженное отношение к епархиям, которые были закреплены положениями Конституции, касающимися духовных структур этнических меньшинств. Во многих случаях они противоречили канонически-правовой системе Армянской Апостольской церкви.

Place of publishing:

Երևան

Publisher:

ԱԵԳՄՄ հրատ. ; «ԱՐՑԱԽ» հրատ.

Format:

pdf

Extent:

էջ 33-44

Identifier:

oai:arar.sci.am:359091