Золотой век искусства переписывания древних рукописей и печати монастыря Сурб Аменапркич (Св. Всеспасителя) Новой Джульфы ; The Golden Age of the Art of Rewriting of Ancient Manuscripts and Printing of Surb Amenaprkich Monastery (St. All-Saviour) of new Julfa

Ստեփանակերտի «Գրիգոր Նարեկացի» համալսարան

Նոր Ջուղա ; Սբ. Ամենափրկիչ Վանք ; Նոր Ջուղայի Սբ. Ամենափրկիչ Վանքի Մատենադարան ; Ներսես Շնորհալի Մատենադարան ; հայ գրչության արվեստ ; Նոր Ջուղայի գրչագիր մատյաններ ; հայկական տպագրություն ; հայ տպագրիչներ ; Խաչատուր Կեսարացի ; Հովհաննես վարդապետ Ջուղայեցի (Քթրեշենց) ; Խաչատուր Կեսարացի թանգարան ; հայ գիրքը ; Նոր Ջուղայի տպագիր գրքեր

Նոր Ջուղայի պատմության մեջ 17-րդ դարը հայտնի է որպես այդ գաղթօջախի ոսկեդար, որն առաջին հերթին պայմանավորված է նրանում գրչագրության և տպագրության զարթոնքով։ Մեր ուսումնասիրության առարկան են Նոր Ջուղայում գրչագրության և տպագրության պատմությունը, այս երկու արվեստի սկզբնավորման հանգամանքները, նշանակությունը և ազդեցությունը 17-րդ դարի հայ գրականության պատմության վրա։ Իր տնից աքսորված մի ժողովուրդ օտարի հողի վրա ավելի ամուր է կառչում իր պապերի հավատին ու արվեստին, և բռնագաղթից մեկ տարի անց սկսում է ստեղծել նոր գրչագիր մատյաններ՝ սկիզբ դնելով Նոր Ջուղայի գրչության արվեստին։ Վերջինս երեք ու քառորդ դարերի ընթացում հայ գրչագրության պատմությանն է թողնում մեծ ժառանգություն։ Զարթոնքի երկրորդ հանգրվանի մեկնարկը տրվեց Սբ. Ամենափրկիչ Վանքի տպարանի ստեղծումով։ Խաչատուր Կեսարացին, վանքի ամբողջ միաբանության հետ միասին, զրոյից ստեղծում է տպարան և սկսում տպագրել սրբազան գրականությունը։ Այսպիսով՝ հիմնադրվում է Իրանի և Միջին Արևելքի առաջին տպարանը։ Հոդվածում հետաքրքիր փաստեր են ներկայացվում, որոնք ավելի են արժևորում Նոր Ջուղայի ու նրա գործիչների դերը հայ գրականության ու մշակույթի պատմության մեջ։
В истории Новой Джульфы XVII век известен как золотой век этой колонии, что в первую очередь обусловлено расцветом здесь искусства переписывания древних рукописей и книгопечатания. Предметом нашего исследования является история искусства переписывания древних рукописей и книгопечатания в Новой Джульфе, обстоятельства их возникновения, их значение и влияние на историю армянской литературы XVII века. Народ, изгнанный с родной земли, на чужой земле сильнее цепляется за веру отцов и их искусство, и через год после изгнания начинает создавать новые рукописные книги, положив начало искусству переписывания древних рукописей в Новой Джульфе. Здесь за три с четвертью века создается богатое наследие в истории армянского рукописного искусства. Началом второго расцвета становится создание типографии монастыря Сурб Аменапркич. Хачатур Кесараци вместе с монастырской братией обители создает с нуля типографию и начинает печатать священную литературу. Таким образом создается первая типография Ирана и Среднего Востока. В статье представлены интересные факты, которые придают еще большее значение роли Новой Джульфы и ее деятелей в истории армянской литературы и культуры.
In the history of New Julfa, the 17th century has been known as the golden age of this colony, which is primarily conditioned by the flourishing of the art of rewriting of ancient manuscripts and book printing. The subject of our research is the history of the art of rewriting of ancient manuscripts and book printing in New Julfa, the circumstances of their emergence, their significance and influence on the history of the Armenian literature of the 17th century. The people expelled from their native land cling more strongly to the faith of their fathers and their art in a foreign land, and a year after the expulsion they begin creating new manuscript books, laying the foundation for the art of rewriting of ancient manuscripts in New Julfa. A rich heritage has been created here in the history of the Armenian manuscript art for three and a quarter of centuries. The beginning of the second flourishing was the creation of the printing house of the Surb Amenaprkich Monastery. Khachatur Kesaratsi, together with the monastic brethren of the monastery, has established the printing house from the very beginning and started printing sacred literature. Thus, the first printing house of Iran and the Middle East has been created.

Երևան

«Դիզակ պլյուս» հրատարակչություն