Journal or Publication Title:
Արվեստագիտական հանդես=Искусствоведческий журнал=Journal of Art Studies
Date of publication:
Number:
ISSN:
Official URL:
Title:
Creator:
Subject:
Abstract:
Партитура балета «Маскарад» создана Эдгаром Оганесяном на основе музыки Арама Хачатуряна к драматическим спектаклям «Маскарад» М.Ю. Лермонтова, «Лермонтов» Б. Лавренева и темы сонаты-монолога для виолончели solo. «Маскарад» ‒ это балет-парафраз, базирующийся на театральной музыке, прикрепленной преимущественно к драме «Маскарад». При сопоставлении драмы Лермонтова и партитуры балета выявляется идентичность построения развития действия по принципу «кумулятивной сказки»; основной художественный прием – это многократный повтор одних и тех же действий или элементов, пока созданная таким способом цепь не прервется. Даже при поверхностном прочтении драмы «Маскарад» можно выявить лейтмотив – это предмет и слово, обозначающее этот предмет – «браслет». Вся пьеса содержит 56 выходов, из которых в 26-и выходах действие стимулируется «браслетом» и вращается вокруг него. В балете же мотив «браслета» заменяет «Вальс», из которого вытекает все построение музыкальной композиции и музыкальной драматургии балета. Остальные музыкальные фрагменты определяются по отношению к «Вальсу». Он же является носителем нескольких смысловых функций.
«Դիմակահանդես» բալետի պարտիտուրը ստեղծել է Էդգար Հովհաննիսյանը՝ հիմք ընդունելով Արամ Խաչատրյանի երաժշտությունը` Մ. Լերմոնտովի «Դիմակահանդես», Բ. Լավրենևի «Լերմոնտով» դրամատիկական ներկայացումների և թավջութակի համար գրված սոնատ-մենախոսության թեմաներով։ «Դիմակահանդեսը» թատերական երաժշտության վրա կառուցված բալետ-պարաֆրազ է՝ «Դիմակահանդես» դրամայի մոտիվներով: Լերմոնտովի դրաման և բալետի պարտիտուրը համեմատելիս բացահայտվում է, որ դրանք համընկնում են գործողության զարգացման հնարքով՝ «շղթայա կան հեքիաթի» օրինակով, որի հիմնական գեղարվեստական սկզբունքն է միևնույն գործողությունների կամ տարրերի կրկնությունը՝ ընդհուպ այս եղանակով ստեղծված շղթայի ընդհատումը: Նույնիսկ «Դիմակահանդես» դրամայի մակերեսային ընթերցումը կարող է բացահայտել լայտմոտիվը։ Սա առարկա է, և այս առարկան նշող բառն «ապարանջանն» է: Ամբողջ դրաման պարունակում է 56 մուտք, որից 26-ի դեպքում գործողության շարժիչ ուժը «ապարանջանն է»։ Բալետում «ապարանջանի» մոտիվը փոխարինվում է «Վալսով», որից էլ բխում է երաժշտական հորինվածքի և դրամատուրգիայի ողջ կառուցվածքը։ Մնացած երաժշտական հատվածները դրսևորվում են «Վալսին» զուգահեռ: «Վալսը» նաև մի քանի իմաստային գործառույթներ կրող է:
The score of “Masquerade” is created by Edgar Hovhannisyan based on Aram Khachaturyan’s music to stage productions of Mikhail Lermontov’s “Masquerade”, Boris Lavrenev’s “Lermontov”, and the theme of sonatamonologue for cello solo. “Masquerade” is a ballet paraphrase, basing on music for theater, predominantly attached to the play “Masquerade”. The juxtaposition of the plot of Lermontov’s play and the score of the ballet reveals that the action develops according to the principle of a “cumulative fairy tale”, whose fundamental artistic technique is multiple repetition of one and the same action or element until the chain, thus created, interrupts. Even at a cursory reading of the play, one grasps its leitmotif, the object and the word, naming that object – bracelet. The whole play consists of 56 entrees, in 26 of which the action is stimulated by and turns around the bracelet, whereas in the ballet, the motif of the bracelet is superseded by that of Waltz, on which the entire structure of musical composition and musical dramaturgy is built. The remaining pieces of music are determined in their relation to Waltz, the latter concurrently being a bearer of several semantic functions.