Արվեստագիտական հանդես=Искусствоведческий журнал=Journal of Art Studies
Բորոդովսկայա Լիլիա, Borodovskaya Lilia
Ալեքսանդր Սպենդիարյանի «Ղայթարմայի» մեկնությունները Թաթարստանի Հանրապետության ժամանակակից կատարողների արվեստում ; Interpretations of Alexander Spendiaryan's "Haytarma" by contemporary musicians of the Republic of Tatarstan
В статье представлены два музыкальных переложения «Хайтармы» из сюиты А. Спендиаряна «Крымские эскизы» (ч. 1), сделанные казанскими музыкантами и композиторами – Р.Э. Ильясовым для оркестра народных инструментов «Казан нуры» и Р.Ю. Абязовым для струнного камерного оркестра «La Primavera». Дана краткая историческая справка о творчестве А. Спендиаряна, связанном с крымско-татарской музыкой, а также представлен материал об особенностях крымско-татарского народного танца «хайтарма», о его разных нотных вариантах. Данная работа будет полезна как для широкого круга музыкантов-профессионалов, так и исследователей крымско-татарской народной музыки.
Հոդվածում ներկայացված են Ալ. Սպենդիարյանի «Ղրիմի էսքիզներ» սյուիտի առաջին մասի՝ «Ղայթարմայի» երկու երաժշտական փոխադրումներ, որոնք կատարել են կազանցի երաժիշտներ և կոմպոզիտորներ Ռ.Է. Իլյասովը՝ «Կազան Նուրի» ժողովրդական գործիքների նվագախմբի համար, և Ռ. Յու. Աբյազովը՝ «La Primavera» լարային կամերային նվագախմբի համար։ Տրված է համառոտ պատմական տեղեկանք Ալ. Սպենդիարյանի ստեղծագործության մասին՝ կապված ղրիմաթաթարական երաժշտության հետ, ինչպես նաև նյութ՝ «Ղայթարմա» ղրիմաթաթարական ժողովրդական պարի առանձնահատկությունների, դրա տարբեր նոտային տարբերակների մասին։ Այս աշխատանքն օգտակար կլինի ինչպես պրոֆեսիոնալ երաժիշտների, այնպես էլ ղրիմաթաթարական ժողովրդական երաժշտությունը հետազոտողների համար:
The article presents two musical arrangements of "Haytarma" from A. Spendiaryan's suite "Crimean Sketches" (part 1), created by the Kazan musicians and composers Rasim Ilyasov – for Kazan Nury folk-instrumentorchestra, and Rustem Abyazov – for La Primavera string chamber orchestra. A brief historical background of A. Spendiaryan’s creativity, connected with Crimean-Tatar music, is provided. The article also contains material on the distinctive features of the Crimean-Tatar folk dance "Haytarma" and its musical variations. This work will prove useful to a wide range of professional musicians and researchers of Crimean-Tatar folk music.
oai:arar.sci.am:328624
ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան
Sep 24, 2024
Nov 9, 2022
59
https://arar.sci.am/publication/356776
Ավագյան, Արթուր