Հրապարակման մանրամասներ:
Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:
Հայաստանի կենսաբանական հանդես =Biological Journal of Armenia
Հրապարակման ամսաթիվ:
Հատոր:
Համար:
Պաշտոնական URL:
Լրացուցիչ տեղեկություն:
Վերնագիր:
Այլ վերնագիր:
Бета-Радиоактивность листьев некоторых декоративных деревьев в окрестностях ИПГ и на лесной опытной станции Дилижана ; Beta-Radioactivity of leaves of some decorative trees in the area of the institute of hydroponics problems and at the forest experimental station of Dilijan
Ստեղծողը:
Ղալաչյան, Լ. Մ. ; Մայրապետյան, Խ․ Ս. ; Թադևոսյան, Ա. Հ. ; Հակոբջանյան, Ա. Ա. ; Էլոյան, Ս. Ա. ; Եղիազարյան, Ա. Ս. ; Ղահրամանյան, Ա. Ա. ; Վարդանյան, Ա. Պ.
Համատեղ հեղինակները:
ՀՀ ԳԱԱ Գ.Ս.Դավթյանի անվան հիդրոպոնիկայի պրոբլեմների ինստիտուտ
Աջակից(ներ):
Պատ․ խմբ․՝ Մ․ Գ․ Թումանյան (1948) ; Գ․ Հ․ Բաբաջանյան (1949-1954) ; Հ․ Գ․ Բատիկյան (1954-1977) ; Գլխ․ խմբ․՝ Է․ Գ․ Աֆրիկյան (1978-2007) ; Է․ Ս․ Գևորգյան (2008-2023) ; Ա․ Ա․ Առաքելյան (2023-)
Խորագիր:
Չվերահսկվող բանալի բառեր:
Գեղազարդ ծառ ; տեխնածին ՌՆ ; գումարային β ակտիվություն ; ՀՊԻ ; ԴԱՓԿ
Ծածկույթ:
Ամփոփում:
Ուսումնասիրվել են գումարային β-ռադիոակտիվության և 90Sr (Т1/2=28,6 տարի), 137Cs (Т1/2=30,1 տարի) վերահսկվող տեխնածին ռադիոնուկլիդների (ՌՆ) կուտակման առանձնահատկությունները որոշ գեղազարդ ծառատեսակների տնկիների (սոֆորա ճապոնական, կենսածառ արևելյան, նոճի մշտադալար, հաճարենի արևելյան, բոխի կովկասյան) տերևներում Հիդրոպոնիկայի պրոբլեմների ինստիտուտի տարածքում (ՀՊԻ), (Հայկական ԱԷԿ-ի (ՀԱԷԿ) 30 կմ շառավղով գոտի) և Դիլիջանի անտառային փորձակայանում (ԴԱՓԿ)։ Պարզվել է, որ ճապոնական սոֆորայի, արևելյան կենսածառի տնկիների տերևները գումարային β – ռադիոակտիվությամբ ՀՊԻ-ի տարածքում գերազանցել են մշտադալար նոճու, իսկ ԴԱՓԿ-ում՝ արևելյան հաճարենու, կովկասյան բոխու նույնատիպ օբյեկտներին։ Ուստի, Հայաստան ներմուծված գեղազարդ լայնատերև ճապոնական սոֆորան և փշատերև արևելյան կենսածառը` որպես ՌՆ-ի բնական կուտակիչներ, առաջարկվում է կիրառել կանաչ շինարարության մեջ՝ պուրակների, կանաչ գոտիների և անտառների ստեղծման համար: Դա կունենա կարևոր բնապահպանական նշանակություն։
Исследовались особенности накопления суммарной β-радиоактивности и контролируемых техногенных радионуклидов (РН): 90Sr (Т1/2=28,6 года) и 137Cs (Т1/2=30,1 года) в листьях саженцев ряда декоративных деревьев (софора японская, туя восточная, кипарис вечнозеленый, граб восточный, бук кавказский) в окрестностях Института проблем гидропоники (ИПГ) (зона Армянской АЭС (ААЭС) радиусом 30 км) и Дилижанской лесной опытной станции (ДЛОС). Выяснилось, что листья саженцев софоры японской и туи восточной, по суммарной β-радиоактивности, превосходили листья кипариса вечнозеленого в окрестностях ИПГ, а в ДЛОС – аналогичные объекты восточного граба и кавказского бука. Поэтому, интродуцированные в Армении декоративные широколиственная софора японская и хвойная туя восточная, как естественные накопители РН, рекомендуется применять в зеленом строительстве для создания скверов, зеленых зон и лесов. Это будет иметь важное экологическое значение.
The specificities of the accumulation of the gross β-radioactivity and the controlled technogenic radionuclides (RN) 90Sr (T1/2=28.6 years) and 137Cs (T1/2=30.1 years) in leaves of several decorative tree saplings (sophora japonica, biota orientalis, cupressus sempervirens, fagus orientalis and carpinus caucasus) were studied in area of Institute of Hydroponics Problems (IHP) (zone of Armenian Nuclear Power Plant (ANPP) with radius of 30 km) and in Dilijan forest experimental station (DFES). It was revealed that the leaves of the saplings of sophora japonica and biota orientalis prevailed in gross β-radioactivity those of cupressus sempervirens in area of IHP and of fagus orientalis and carpinus caucasus in DFES. Therefore, decorative broad-leaved sophora japonica and conifer biota orientalis that were introduced into Armenia are suggested to be used in green building as natural accumulators of RN to create parks, green zones and forests. It may have important ecological value.
Հրատարակության վայրը:
Երևան
Հրատարակիչ:
Հայաստանի ԳԱԱ «Գիտություն» հրատ.
Տեսակ:
Ձևաչափ:
Նույնացուցիչ:
սեղմիր այստեղ կապին հետևելու համար