Հրապարակման մանրամասներ:

«Բանբեր հայագիտության» միջազգային գիտական հանդեսը լույս է տեսնում 2013 թվականից։

Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

Բանբեր հայագիտության = Вестник Арменоведения = Review of Armenian studies

Հրապարակման ամսաթիվ:

2022

Համար:

2

ISSN:

1829-4073

Պաշտոնական URL:

Լրացուցիչ տեղեկություն:

Կարապետյան Ի., Գաբրիելյան Ա., Մելիքյան Վ.,Հախվերդյան Ա., Карапетян И., Габриелян А., Меликян В., Ахвердян А.

Այլ վերնագիր:

Մաստարայի անտիկ կարասային թաղումները ; Античные кувшинные погребения Мастары

Համատեղ հեղինակները:

Institute of Archaeology and Ethnography of NAS RA

Աջակից(ներ):

Գլխավոր խմբագիր՝ Պ. Ա. Չոբանյան (2013-2017) ; Ա. Խառատյան (2017-)

Ծածկույթ:

93-104

Ամփոփում:

Մաստարա հնավայրը գտնվում է Արագածոտնի մարզի ներկայիս նույնանուն գյուղից 2–3 կմ արևմուտք, ծովի մակերևույթից 1815 մ բարձրություն ունեցող լեռնազանգվածի միջնալանջին: Նորագյուտ հուշարձանի երկու տարվա (2017–2018 թթ.) դաշտային պեղաշրջան տևած աշխատանքների ընթացքում ձեռք բերված փաստերի ամբողջությունից կարելի է եզրակացնել, որ Մաստարա հնավայրում վաղ բրոնզի բնակավայրից պահպանված պատերի մնացորդների վրա հելլենիստական և ուշ անտիկ դարաշրջաններում գոյություն է ունեցել մի նշանակալի բնակավայր: Այն ունեցել է պարսպապատով շրջապատված ընդարձակ թաղամասեր, բնակարանային համալիրներ և պարսպապատի հյուսիս-արևելքից հարավ-արևմուտք ձգվող հատվածի արտաքին, արևելահայաց երեսին կից տեղադրված դամբարանադաշտ: Այստեղ բացվել են բնակավայրին ժամանակակից (մ.թ.ա 3-րդ – մ.թ. 3-րդ դարերի առաջին կես) քարարկղային դամբարաններ, որոնցից երեքի մեջ կատարվել են հետազոտվող՝ իջեցուկ կարասային թաղումները: Մաստարայի կարասային թաղումների այս իրավիճակը օգնում է ճշգրտելու բնակավայրի բնակության վերացման ժամանակը: Քննարվող կարասային թաղումների այս տեսակը` սակավաթիվ կամ առանց ուղեկցող գույքի, տեղադրված ավելի վաղ դամբարաններում և բնակավայրերի շերտերում, սովորական են և բնորոշ ուշ անտիկ` մ.թ. 3-րդ դարի համար և հնարավորություն են տալիս պնդելու, որ բնակավայրի գործունեության դադարի և ավերման պատճառը եղել են մ.թ 3-րդ դարի սկզբից սկսված և մինչև դարավերջ տևած Միջագետքին և Հայաստանին տիրանալու համար մղված Հռոմեա-պարսկական պատերազմները:
Археологический памятник Мастара находится в 2–3 км от современного одноименного села в области Арагацотн, на высоте 1815 м над уровнем моря, на среднем склоне горного массива. Учитывая данные, полученные в ходе полевых сезонов двух лет (2017–2018 гг.), можно сделать вывод, что на археологическом памятнике Мастара на остатках стен поселения эпохи ранней бронзы находилось значимое поселение эллинистического времени и поздней античности. Оно имело обширные кварталы, обнесенные стеной, жилые комплексы, а также могильник, расположенный на территории, простирающейся с северо-востока на юго-запад от оборонительной стены и прилегающей к ней с фасада, обращенного на восток. Здесь были обнаружены синхронные поселению (3 век до н.э. – первая половина 3 века н.э.) погребения в виде каменных ящиков, в трех из которых были выявлены впускные кувшинные погребения, исследуемые в данной работе. Подобная стратиграфия кувшинных погребений позволяет уточнить время прекращения жизни в поселении. Обсуждаемый вид кувшинных погребений со скудным инвентарем или с полным его отсутствием, вкопанных в более ранние погребения или слои поселения, вполне обычен и присущ поздней античности (3 век н.э.). Этот факт дает нам возможность утверждать, что причиной прекращения жизни и разрушения поселения явились римско-персидские войны за господство над Арменией и Месопотамией, длившиеся на всем протяжении 3 века н.э.

Հրատարակության վայրը:

Երևան

Հրատարակիչ:

ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատ.

Ձևաչափ:

pdf

Նույնացուցիչ:

սեղմիր այստեղ կապին հետևելու համար ; oai:arar.sci.am:325642

Դասիչ:

АЖ 717

Բնօրինակի գտնվելու վայրը:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան