«Մեծ Ադրբեջան» ծրագիրը մուսավաթականների, երիտթուրքերի և քեմալականների համաթյուրքական քաղաքականության մեջ ; Программа «Великий Азербайджан» в мусаватистской, младотурецкой и кемалистской пантюркистской концепции

Գլխավոր խմբագիր՝ Պ. Ա. Չոբանյան (2013-2017) ; Ա. Խառատյան (2017-)

History

Pan-Turkism ; Young Turks ; “Great Azerbaijan” ; the Musavat ; Eastern Transcaucasia ; genocide

5-31

After the recent Artsakh war in 2020 both the Republics of Armenia and Artsakh, appeared in the most complicated conditions where multi-polar military, political factors and ongoing geopolitical developments make them face new challenges. The outlines of these challenges with various parallels are related to the historical, political realities of the past. Thus, within the frames of this study, against the historical background, we shall reveal the prehistory of the issue and the present implications.
Համաթյուրքականությունը, որպես գաղափարախոսություն, սկզբնավորվել է տակավին XIX դարի 70–80-ական թվականներին Ռուսաստանի մահմեդական ժողովուրդների մեջ: XIX դարի վերջերից այն իր տարածումը գտավ նաև Օսմանյան կայսրությունում, երբ դրան լծված գործիչները (Ալի Հուսեյին Զադե, Իսմայիլ-բեկ Գասպրինսկի, Ահմեդ-բեկ Աղաև և ուրիշներ) տեղափոխվեցին Կ. Պոլիս և այլուր: Կայսրության ներսում այդ գաղափարախոսության հիմնադիրն է համարվում Զիյա Գյոքալփը: Ըստ նրա, համաթյուրքական պետության ստեղծման առաջին փուլի՝ Օսմանյան կայսրության ողջ ազգաբնակչության թրքացումից հետո, պետք է իրականացվեր երկրորդ փուլը՝ համաօղուզական պետության կազմավորումը, որի մեջ էին մտնելու Թուրքիան, Արևելյան Այսրկովկասը և Պարսկական Ատրպատականը:
Пантюркизм как идеология сформировался еще в 70–80-х годах XIX в. среди мусульманских народов России.С конца XIX в. он получил распространение также в Османской империи, когда сторонники этой идеологии (Али Хусейн Заде, Исмаил-бек Гаспринский, Ахмед-бек Агаев и др.) обосновались в Константинополе и иных местах. Основоположником пантюркизма в Османской империи считается Зия Гёкалп. Согласно Гёкалпу, на первом этапе создания пантюркистского государства, после отуречивания всего населения Османской империи следовало приступить к претворению в жизнь второго этапа, а именно – к формированию паногузского государства, в которое должны были войти Турция, Восточное Закавказье и персидская Атропатена.

Երևան

ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատ.

Հոդված

pdf

Հրապարակման մանրամասներ:

Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

Հրապարակման ամսաթիվ:

Համար:

ISSN:

Պաշտոնական URL:

Լրացուցիչ տեղեկություն:

Վերնագիր:

Այլ վերնագիր:

Ստեղծողը:

Համատեղ հեղինակները:

Աջակից(ներ):

Խորագիր:

Չվերահսկվող բանալի բառեր:

Ծածկույթ:

Ամփոփում:

Հրատարակության վայրը:

Հրատարակիչ:

Տեսակ:

Ձևաչափ:

Նույնացուցիչ:

Դասիչ:

Բնօրինակի գտնվելու վայրը: