Object structure

«Արցախի երիտասարդ գիտնականների և մասնագետների միավորում» (ԱԵԳՄՄ) հասարակական կազմակերպության «Գիտական Արցախ» պարբերականն ընդգրկված է ՀՀ ԲՈԿ-ի կողմից հաստատված «Ատենախոսությունների հիմնական արդյունքների և դրույթների հրատարակման համար ընդունելի գիտական հրատարակությունների» ցանկում: Պարբերականը, որի հիմնադիրը Երևանի պետական համալսարանն է, լույս է տեսնում տարեկան առնվազն 2 անգամ (2020 թվականից՝ տարեկան 4 անգամ):

www.artsakhlib.am

Գյուղատնտեսության մրցունակությունը պայմանավորող գործոնների դասակարգման հատկանիշները և դրա գնահատման չափանիշների կատարելագործման մոտեցումները

Competitiveness of Agriculture Features of the Classification of Determining Factors and Approaches to Improving the Criteria for its Assessment ; Конкурентоспособность сельского хозяйства, особенности классификации определяющих факторов и подходы к совершенствованию критериев его оценки

Ծպնեցյան, Լուսինե

Տնտեսագիտություն

գյուղատնտեսություն ; մրցունակություն ; ցուցանիշներ ; բնութագրիչ ; ապրանք ; ծառայություն ; շուկայական հարաբերություն տնտեսավարող ; արտադրողականություն ; կայունություն

Հոդվածի նպատակն է քննել ու առաջարկել ճյուղի, մասնավորապես՝ գյուղատնտեսության մրցունակության էության և գնահատման վերաբերյալ տնտեսագիտական գրականության մեջ առկա տեսական ու մեթոդաբանական դրույթների ուսումնասիրությամբ մոտեցումներ, ինչը հնարավորություն կտա առավել ամբողջական պատկերացում կազմելու դրա էության, այն պայմանավորող գործոնների և գնահատման չափանիշների, ցուցանիշների և մեթոդների վերաբերյալ: Հոդվածի խնդիրներն են բացահայտել ճյուղի, մասնավորապես՝ գյուղատնտեսության մրցունակության էությունը, առաջարկել այն պայմանավորող գործոնների դասակարգման հիմքում ընկած հատկանիշների, մրցունակությունը բնութագրող չափանիշների և համապատասխան ցուցանիշների առավել ամբողջական ցանկ, հիմնավորել այդ ցուցանիշների առավել մեծ չափով հաշվի առնելու հնարավորությունը նշված մրցունակության գնահատման համեմատական վերլուծության մեթոդի կիրառման պարագայում: Հոդվածում առաջարկվել են առհասարակ մրցունակության, ճյուղի, մասնավորապես՝ գյուղատնտեսության մրցունակության սահմանումներ, այն պայմանավորող գործոնների դասակարգման հատկանիշներ, այդ մրցունակության գնահատման ցուցանիշներ: Հոդվածում կիրառվել են դիալեկտիկայի, գիտական վերացարկման, համեմատական վերլուծության, տրամաբանական մեթոդները: Հետազոտության արդյունքում կատարվել են հետևյալ հիմնական եզրահանգումները. - գյուղատնտեսության մրցունակությունը պայմանավորող գործոնների վերաբերյալ ամբողջական պատկերացում կարելի է կազմել դրանց դասակարգման հատկանիշների նկատմամբ համալիր մոտեցման պարագայում, - գյուղատնտեսության մրցունակությունը բնութագրվում է չափանիշների ու ցուցանիշների ընդգրկուն շրջանակով, որոնք անհրաժեշտ է ամբողջությամբ հաշվի առնել նշված մրցունակությունը համակողմանիորեն գնահատելիս, - գյուղատնտեսության մրցունակության գնահատման չափանիշներից առանցքայինը գյուղատնտեսական արտադրանքի մրցունակությունն է, որը խտացված ձևով արտացոլում է ճյուղի մրցունակությունն այս կամ այն տեսանկյունից բնութագրող մյուս չափանիշները:
The purpose of the article is to propose approaches by studying the theoretical and methodological provisions of the economic literature on the essence and assessment of the competitiveness of the industry, in particular agriculture, which will make it possible to get a more complete picture of its essence, the factors that determine it and evaluation criteria, indicators and methods. The objectives of the article are to identify the basis of the competitiveness of the industry, in particular, agriculture, to provide a more complete list of the features underlying the classification of conditioning factors, criteria characterizing competitiveness, and relevant indicators, to substantiate the possibility of taking these indicators into account to a greater extent when using the method of comparative analysis of the assessment of this competitiveness. The article proposed definitions of the competitiveness of the industry, in particular, the competitiveness of agriculture, features of the classification of factors that determine it, indicators for assessing this competitiveness. The article used dialectical, scientific methods of elimination, comparative analysis, logical methods. As a result of the study, the following main conclusions were made: - a complete picture of the factors that determine the competitiveness of agriculture, can be compiled with an integrated approach to the characteristics of their classification, - the competitiveness of agriculture is characterized by a wide range of criteria and indicators that must be fully taken into account in a comprehensive assessment of this competitiveness, - the key criterion for assessing the competitiveness of agriculture is the competitiveness of agricultural products, which in a concentrated form reflects other criteria that characterize the competitiveness of the industry from one point of view or another.
Цель статьи ‒ посредством изучения теоретических и методологических положений материалов по экономикеотносительно сущности и оценки конкурентоспособности отрасли, в частности сельского хозяйства, предложить подходы, что даст возможность составить более полное представление о ее сущности, обуславливающих ее факторах и критериях оценки, показателях и методах. Задачами статьи являются выявление основы конкурентоспособности отрасли, в частности, сельского хозяйства, предоставление более полного перечня особенностей, лежащих в основе классификации обуславливающих факторов, критериев, характеризующих конкурентоспособность, и соответствующих показателей, обоснование возможности учета этих показателей в большей степени при применении метода сравнительного анализа оценки указанной конкурентоспособности. В статье были предложены определения конкурентоспособности отрасли, в частности, конкурентоспособности сельского хозяйства, особенности классификации обусловляющих ее факторов, показатели оценки этой конкурентоспособности. В ходе исследования применялись диалектические, научные методы устранения, сравнительного анализа, логические методы. В результате исследования были сделаны следующие основные выводы: ‒ полное представление о факторах, обуславливающих конкурентоспособность сельского хозяйства, можно составить при комплексном подходе к характеристикам их классификации, ‒ конкурентоспособность сельского хозяйства характеризуется широким спектром критериев и показателей, которые необходимо учитывать в полной мере при всесторонней оценке указанной конкурентоспособности, ‒ ключевой из критериев оценки конкурентоспособности сельского хозяйства является конкурентоспособность сельскохозяйственной продукции, которая в концентрированном виде отражает другие критерии, характеризующие конкурентоспособность отрасли с той или иной точки зрения.

Երևան

ԱԵԳՄՄ հրատ. ; «ԱՐՑԱԽ» հրատ.