Publication Details:
2019թ.-ից խմբագրությունը գտնվում է Ստեփանակերտում, տպագրվում է Երևանում:
Journal or Publication Title:
Date of publication:
Volume:
Additional Information:
Title:
Դ. Վարուժանի և Հ. Թումանյանի լեզվագիտական հայացքների զուգադրական քննություն
Other title:
Сравнительный анализ лингвистических взглядов Д․ Варужана и О․ Туманяна ; Comparative Examination of Linguistic Views D. Varuzhanand H. Tumanyan
Creator:
Corporate Creators:
Ստեփանակերտի «Գրիգոր Նարեկացի» համալսարան
Subject:
Uncontrolled Keywords:
Դանիել Վարուժան ; Հովհաննես Թումանյան ; գրապայքար ; արևելահայերեն ; արևմտահայերեն ; գրաբարաբանություններ ; օտարաբանություններ
Abstract:
Ապրելով ու ստեղծագործելով 20-րդ դարի սկզբում՝ Դանիել Վարուժանն ու Հովհաննես Թումանյանը մտահոգ էին նոր լեզվի՝ աշխարհաբարի մշակման հարցերով Եթե արևելահայ հատվածում գրապայքարի արդյունքում աշխարհաբարի հաղթանակն արձանագրվեց ավելի վաղ, ապա արևմտահայ հատվածում այն ավելի երկար տևեց, ուստի Դ․ Վարուժանի հոդվածներում ու նամակներում արծարծված հարցերն ավելի լայն շրջանակ են ընդգրկում Կարելի է առանձնացնել 5 հիմնական ուղղություններ, որոնց անդրադարձել և լուծման իր տարբերակներն է առաջարկել Վարուժանը․ 1․ աշխարհաբար գրական լեզվի ձևավորում, 2․արևելահայ և արևմտահայ գրա կան լեզուների մշակում, 3․ աշխարհաբարի մաքրում գրաբարաբանություններից, 4․ աշխարհաբարի մաքրում օտարաբանություններից, 5․ գրական լեզվի հարստացում բարբառային նյութով Ինչ վերաբերում է Հ․ Թումանյանին, ապա նա աշխարհաբարի ձևավորումը համարում է արդեն ավարտված, իսկ լեզվի մշակման հիմնական աղբյուրներ նշում է առաջին հերթին բարբառները, ապա նաև գրաբարն ու օտար լեզուներից կատարվող փոխառությունները:
Живя и творя в начале ХХ века, Даниел Варужан и Ованес Туманян были озабочены развитием нового языка - ашхарабара. Если в результате грапайкара (борьба языков) победа ашхархабара в восточноармянской части была зафиксирована раньше, то в западноармянской части она длилась дольше, поэтому вопросы, затронутые в статьях и письмах Д. Варужана, охватывают более широкий спектр. Можно выделить 5 основных направлений, к которым обратился Варужан, предложив свои способы решения: 1. формирование литературного языка ашхарабар, 2. разработка восточноармянского и западноармянского литературного языка, 3. очищение ашхархабара от древнеармянского, 4. очищение ашхархабара от заимствований, 5. обогащение литературного языка диалектным материалом. Что касается Туманяна, он считает формирование ашхарабара уже завершенным и в качестве основных источников разработки языка упоминает в первую очередь диалекты, затем грабар и заимствования из иностранных языков.
Living and creating at the beginning of the 20th century, Daniel Varuzhan and Hovhannes Tumanyan were concerned about the development of a new language Ashkharabar. If as a result of the grapaykar (the struggle of languages) in the East-Armenian part the victory of Ashkharhabar was registered earlier, in the West- Armenian part it lasted longer, so the issues raised in D.Varuzhan's articles and letters cover a wider spectrum. There are 5 main directions that Varuzhan turned to offering his own solutions: 1. the formation of the literary language Ashkharabar, 2. the development of the East-Armenian and West-Armenian literary languages, 3. the cleansing of Ashkharhabar from Grabar, 4. the cleansing of Ashkharhabar from borrowings, 5. the enrichment of Ashkharabar with dialect material. As for Tumanyan, he considers the formation of Ashkharabar already completed and as the main sources for the development of the language he mentions first of all dialects, then Grabar and borrowings from foreign languages.
Place of publishing:
Երևան
Publisher:
«Դիզակ պլյուս» հրատարակչություն