Ժամանակակից գրական արևելահայերենի և գերմաներենի ենթակայական ու հարակատար դերբայների քերականական տիպաբանություն

Grammatical typology of subject and resultative participles of modern literary Eastern Armenian and German languages ; Грамматическая типология субъектного и результативного причастий в современном литературном восточноармянском и немецком

Սուվարյան, Արծվիկ

Գլխ․ խմբ․՝ Մ․ Գ․ Ներսիսյան (1958-1998) ; Վ․ Միքայելյան (1999-2005) ; Գլխ․ խմբ․ պաշտոնակատար՝ Պ․ Մ․ Մուրադյան (2005) ; Ա․ Զաքարյան (2005) ; Գլխ․ խմբ․՝ Ս․ Հարությունյան (2006-2018) ; Ա․ Զաքարյան (2018-)

Պատմություն ; Բանասիրություն

քերականական տիպաբանություն ; հայերեն և գերմաներեն ; ենթակայական ու հարակատար դերբայներ ; միաժամանակություն ; նախաժամանակություն ; ներգործական-կրավորական սեռ ; գրական արևելահայերեն ; արևմտահայերեն ; հարակատար+եմ/էի կառույց ; պարագայական գործառույթներ

189-200

Субъектные причастия современного немецкого и литературного восточноармянского языков сохраняют единообразие построения. Результативное причастие в немецком выступает в двух разных, обусловленных спецификой глагола, построениях, обнаруживая опредленные отличия по сравнению с построением армянского результативного причастия. Результативное причастие немецкого тесно связано с системой глагола: будучи одной из трех основных форм глагола, оно участвует в построении личных составных временных форм и формы прошедшего неопределенного времени. В современном литературном восточноармянском языке глаголами действительного залога результативные временные формы, в отличие от немецкого, не образуются, а в литературном западноармянском языке прошедшие временные формы, образованные результативными причастиями, по частоте употребления превосходят формы, образованные перфектными причастиями. Поскольку перфектные времена – совершенного вида и между ними нет смысловой разницы (причастие прошедшего времени древне- армянского переводилось на новоармянский перфектным или результативным причастием), выбор причастия диктовался смыслом предложения. В немецком, участвующее в построении личных составных временных форм прошедшего времени результативное причастие неизбежно преобразуется в перфектную форму. Субъектные и результативные причастия, совмещая глагольные и именные признаки, выступая в сопоставляемых языках в со- ответствующих синтаксических ролях, становятся более емкими и употребимыми и выполняют также функции исчезнувших форм и причастий.
Subject participles of modern German and literary Eastern Armenian maintain the uniformity of composition. Resultative participle of German, due to the peculiarities of the verb, appears in two different forms of composition, by revealing certain peculiarities over composition of the Resultative participle in the Armenian language. Resultative participle is closely connected with the German verb system. Being one of the three main forms of the verb, it participates in the composition of compound finite tense forms and the Simple Past. In the modern literary Eastern Armenian language, resultative tense forms, unlike German, are not formed, and past tenses with the Resultative participle of literary Western Armenian have a predominant role over the perfect tenses in the frequency with which they are used. As the Perfect tenses are of the same form and there is no semantic difference between them (in Grabar = Old Armenian the Past participle was translated to Modern Armenian = Ashkharabar as Perfect or Resultative), the choice of the participle comes from the meaning of the sentence. The Resultative participle form in German used in the formation of the compound finite tenses of the Past is necessarily transformed into the Perfect tense form. Subject participle and Resultative participle, by combining verbal and noun features, appearing in corresponding syntactic positions in paralleled languages, become more capacious and practical, expressing also the functions of disappeared forms and participles.

ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատ.

Հոդված

pdf

սեղմիր այստեղ կապին հետևելու համար

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան