Ցոյց տուր կառուցուածքը

«Մշակ»-ը եղել է կովկասահայ լիբերալ-բուրժուական հոսանքի կարևոր օրգան։ Այդ հոսանքի գաղափարախոսն էր Գրիգոր Արծրունին (1845-1892թթ.)։ Նա է հիմնել և խմբագրել (1872-1892թթ.) «Մշակ» լրագիրը, որի անունով «մշակականներ» էին կոչվում հիշված հոսանքին պատկանողները։ «Մշակ»-ին աշխատակցել են Մելիքզադեն (Րաֆֆի), Գ. Չմշկյանը, Ա. Արասխանյանը, Գ. Սունդուկյանը, Սպ. Սպանդարյանը (Յունուս) , Հ. Աբելյանը, Պ. Պռոշյանը, Ա. Ծատուրյանը, Ա. Արփիարյանը (Հայկակ), Սյուլուկը (Ռ. Պատկանյան), Փ. Վարդանյանը, Մ. Միանսարյանը, Ս. Արծրունին, Գ. Բաշինջաղյանը, Շիրվանզադեն, Լեոն, Ստ. Մալխասյանը, Վ. Փափազյանը, Ն. Բյուզանդը և այլոք:

Ախալցխայի Նոր-Արշալույս օրիոդաց դպրոցի ուսուցիչներից մեկի հակամանկավարժական գործունեությունը։
Երևանի աղքատների օգտին Պողոս Մելիք-Բեգլարյանցի փոխանցած գումարը։
Թիֆլիսի ցածր դասի բնակչության մեջ սնահավատ լուրեր տարածվելու մասին։
Հակառակ կառավարության որոշման Բաքվում հացը թանկ ծախելու մասին։
Ղազախի գավառում ձյան պատճառով հետաձգվող գարնանացանի ուշանալու մասին։
Նոր շոգեշարժ ալրաղացի ստեղծումը Բաքվում։
Նուխում աղքատներին ցորեն բաժանելու համար ստեղծված հանձնաժողովի թերի աշխատանքը։
Շամախիում «Վարդան» ողբերգության բեմականացման ժամանակ հայ-ավետարանականների ներկայության մասին։
Շուշիի չքավորներին օգնելու համար իրականացված միջոցառումները։
Ջալալ-Օղլիի երկսեռ դպրոցում կայանալիք ներկայացման նախապատրաստական աշխատանքները։
Վարդանանց նահատակների հիշատակի օրվան նվիրված հանդիսությունը Նուխում։
Քարվանսարա գյուղի Ղ. Ս. քահանայի ապօրինի գործունեությունը։
Քարվանսարա գյուղում տարածվող դիֆտերիտ հիվանդության մասին։
Քարվանսարա գյուղում սկսված հացի թանկության մասին։