Publication Details:
Journal or Publication Title:
Գիտական Արցախ=Scientific Artsakh=Научный Арцах
Date of publication:
Number:
ISSN:
Official URL:
www.artsakhlib.am
Additional Information:
Kirakosyan Hasmik, Киракосян Асмик
Title:
Պարսկախոսությունը Շիրվանի հայ բնակչության շրջանում (ԺԸ. Դար)
Other title:
The Persophonie among Armenians of Shirvan (18th Century) ; Персофония у армянского населения Ширвана (XVIII в.)
Creator:
Subject:
Uncontrolled Keywords:
Շիրվան ; հայ բնակչություն ; պարսկախոս ; երկլեզվություն ; միջէթնիկ շփման լեզու ; մահմեդականացում հայատառ ; ձեռագիր ; Ավետարան
Abstract:
Հոդվածում քննության է առնվել ԺԸ. դարում Շիրվանի հայ բնակչության շրջանում պարսկերենի տարածվածության խնդիրները և դրա կիրառական նշանակությունը: Նպատակն է բացահայտել տարածաշրջանում տեղահանությունների և իսլամի պարտադրման պայմաններում հայերի կողմից պարսկերենի յուրացման գործընթացը և առաջացած երկլեզվակրության արդյունքերը: Առաջադրվել են շիրվանահայերի շրջանում պարսկերենի իմացության, ժամանակի մեջ դրա տարբերակների դրսևորման ու գործառնական նշանակության խնդիրները: Կիրառվել է հանրալեզվաբանության մեթոդաբանությունը: Հոդվածի հիմնական եզրահանգումներն են. շիրվանահայերը մշակութային պարսկականացման շրջանակներում բացի հայերենից տիրապետել են պարսկերենի բանավոր՝ խոսակցական ու գրական տարբերակներին: Բանավոր խոսակցական տարբերակին տիրապետելը պայմանավորված է եղել հարևան պարսկախոսների հետ շփման անհրաժեշտությամբ: Գրական պարսկերենի կիրառական նշանակությունը հայերի շրջանում պահպանվել է մինչև ԺԸ դարի վերջ, որի մասին վկայող աղբյուրներ են Երևանի Մատենադարանի հայերեն ձեռագրաֆոնդի հայատառ պարսկերեն Ավետարանի Հմր 8492 և Հմր 3044 ձեռագրերը: The article deals with the problems related to the spread of the Persian language and its practical role among the Armenian population in Shirvan in the 18th century. The aim of the study is to reveal the process of adoption of Persian by the Armenians with the resulting bilingualism under the conditions of Islam imposition and deportations in the region. The article highlights issues regarding the knowledge of Persian among Shirvan Armenians as well as the problems connected with the language variations over time and its practical significance. The method of sociolinguistics is used in the article. The main conclusions of the article are the following: within the frames of cultural Persianization the Shirvan Armenians were fluent in oral Persian both in colloquial and literary versions, in addition to Armenian, the knowledge of oral colloquial was due to the need for communication with the neighboring Persian speakers, the practical use of literary Persian was preserved among Armenians until the turn of the 18th century the proofs of which are the Persian Gospel manuscripts N 8492 and N 3044 written in Armenian letters, kept in the Armenian manuscript fund at the Matenadaran, Yerevan. В статье рассматриваются проблемы распространения персидского языка и его практическое значение для армянского населения Ширвана в XVIII веке.
Цель статьи ‒ выявить результаты овладения персидским и процесса персофонии среди армян Ширвана в условиях депортации и распространения ислама в регионе. Затрагиваются вопросы, касающиеся знания персидского языка среди армян Ширвана, периодов появления его вариантов и практического значения. В процессе работы были применены методы социолингвистических исследований. Основные выводы статьи заключаются в следующем: в рамках культурной персианизации армяне Ширвана, помимо армянского, осваивали устную и литературную версии персидского языка. Потребность в устном или разговорном персидском языке была вызвана необходимостью межэтнического общения с персофонными соседями. Практическое значение литературного персидского сохранялось среди армян до конца 18-го века, о чем свидетельствуют рукописи Евангелия (N 8492, N 3044) на персидском языке, но написанные армянскими буквами, хранящиеся в Армянском фонде Матенадарана.
Place of publishing:
Երևան