Publication Details:
Լույս է տեսնում 1966 թվականից՝ տարին 4 անգամ։
Journal or Publication Title:
ՀՀ ԳԱԱ Տեղեկագիր: Ֆիզիկա = Proceedings of the NAS RA: Physics
Date of publication:
Volume:
Number:
ISSN:
Official URL:
Additional Information:
Հարությունյան Վ. Մ., Aroutiounian V. M.
Title:
Газовые сенсоры из оксида цинка
Other title:
Գազի զգայուն սենսորներ ցինկի օքսիդի հիման վրա ; Zinc Oxide Gas Sensors
Creator:
Contributor(s):
Պատ․ խմբ․՝ Գ․ Մ․ Ղարիբյան (1966-1992) ; Գլխ․ խմբ․՝ Վ․ Մ․ Հարությունյան (1993-2021) ; Կ․ Մ․ Ղամբարյան (2022-)
Subject:
Coverage:
Abstract:
В обзоре литературы обсуждаются результаты исследований газовых сенсоров на основе оксида цинка. Упомянуты возможности и технологии для изготовления таких датчиков. Рассмотрены нелегированные и легированные примесями и углеродными нанотрубками сенсоры ZnO, а также датчики на основе нанонитей и квантовых точек. Показаны возможности снижения рабочей (операционной) температуры нагрева рабочего тела сенсоров с сохранением достаточно высокой чувствительности к газам. Недавно разработанные ZnO сенсоры работают сегодня при комнатной температуре (без предварительного нагрева их рабочего тела) в отсутствие ультрафиолетового освещения сенсора и под ним. Հոդվածում քննարկվում են ցինկի օքսիդի հիման վրա գազի զգայուն սենսորների ստեղծման հնարավորությունների ուսումնասիրության և գիտության և տեխնոլոգիայի մեջ դրանց կիրառման հնարավորությունները: Հակիրճ նշվում են այդպիսի տվիչների արտադրության տեխնոլոգիաները: Համարվում են չմշակված, խարնուրդներով և նանոխողովակներով լեգիրացված ZnO սենսորները, ինչպես նաև սենսորներ, որոնք հիմնված են նանոթելերի, քվանտային կետերի և ծակոտկեն հետերոցանցերի վրա: Ցույց են տրված սենսորների աշխատանքային ջերմաստիճանը զգալիորեն իջեցնելու հնարավորությունները, մինչդեռ տարբեր գազերի վրա բավականին բարձր զգայունությունը պահպանելով: ZnO և Zn2SnO4 – գրաֆենի օքսիդի հիման վրա կառուցվածքների վրա հիմնված սենսորները արդեն գործում են սենյակային ջերմաստիճանում՝ առանց դրանց աշխատանքային նյութը նախնական տաքացման: ZnO/PbS տվիչները գործում են սենյակային ջերմաստիճանում և ուլտրամանուշակագույն լույսի ներքո: The article discusses the results of studies of the possibilities of manufacture of gassensitive sensors based on zinc oxide and their applications in science and technology (including medicine). The technologies for such sensors manufacturing are briefly mentioned. Undoped and doped with impurities and carbon nanotubes ZnO sensors, as well as sensors based on nanowires, quantum dots, and porous heterosystems, are considered. The possibilities of significantly lowering the operating temperature of the sensors while maintaining a sufficiently high sensitivity to various gases are shown. Sensors based on hybrid structures of ZnO and Zn2SnO4 with reduced graphene oxide already operate at room temperature without preliminary heating of their working fluid. The ZnO/PbS sensors operate at room temperature and under ultraviolet light.