Արհեստական ռադիոնուկլիդների կուտակումը խաղողի վազում Հայկական ԱԷԿ-ի տեխնածին գոտիներում

Object structure

Հայաստանի կենսաբանական հանդեսը լույս է տեսնում 1948 թվականից տարին 4 անգամ։ 1948-1959թթ․ ամսագիրը կոչվել է «Տեղեկագիր բիոլոգիական և գյուղատնտեսական գիտությունների», 1960-1965թթ․ վերանվանվել է «Տեղեկագիր բիոլոգիական գիտությունների», իսկ 1966թ-ից առ այսօր՝ կոչվում է «Հայաստանի կենսաբանական հանդես»։

Հայաստանի կենսաբանական հանդես =Biological Journal of Armenia

2016

0366-5119

Արհեստական ռադիոնուկլիդների կուտակումը խաղողի վազում Հայկական ԱԷԿ-ի տեխնածին գոտիներում

Особенности накопления радионуклидов в виноградной лозе в техногенной зоне Армянской АЭС; Accumulation peculiarities of radionuclides in grapevines in the Armenian NPP area

Լ. Մ. Ղալաչյան ; Թադևոսյան, Ա. Հ.

Պատ․ խմբ․՝ Մ․ Գ․ Թումանյան (1948) ; Գ․ Հ․ Բաբաջանյան (1949-1954) ; Հ․ Գ․ Բատիկյան (1954-1977) ; Գլխ․ խմբ․՝ Է․ Գ․ Աֆրիկյան (1978-2007) ; Է․ Ս․ Գևորգյան (2008-2023) ; Ա․ Ա․ Առաքելյան (2023-)

Biology ; Hydrobiology

Калачян Л. М. ; Тадевосян А. О. ; Ghalachyan L. M. ; Tadevosyan A. H. ; ՀԱԷԿ ; արհեստական ՌՆ ; ոռոգիչ ջուր ; հող ; խաղողի վազ ; կուտակում ; գործնական հանձնարարականներ

49-53

Ուսումնասիրվել են արհեստական ռադիոնուկլիդների (ՌՆ)` 90Sr, 137Cs կուտակման առանձնահատկությունները Արարատյան դաշտի պայմաններում մշակված խաղողի (տեսակ` Ռկածիթելի) վազում (Vitis vinifera L.) Հայկական ԱԷԿ-ի տեխնածին 2-15 կմ, 20 կմ (ք. Աշտարակի տարածք) և 30 կմ (ՀՊԻ-ի տարածք) շառավիղով գոտիներում: Պարզվել է, որ ՀԱԷԿ-ի շրջակա տարածքի ոռոգիչ ջրերը (Մեծամոր գետ), ոռոգելի հողերը (0-30 սմ), խաղողի վազի տերևները և պտուղները ՌՆ-ի պարունակությամբ գերազանցել են Աշտարակի և ՀՊԻ-ի տարածքների նույնատիպ օբյեկտներին: Սա վկայում է կենսոլորտի վրա ՀԱԷԿ-ի տեխնածին ազդեցության մասին: ՀԱԷԿ-ի, Աշտարակի, ՀՊԻ-ի շրջակա տարածքների ագրոհամակեցությունների ոռոգիչ ջուր-հող-խաղողի վազ էկոհամակարգերում ՌՆ-ի պարունակությունը չի գերազանցել ՍԹԽ-ն: Մշակվել են գիտականորեն հիմնավորված գործնական ռադիոպաշտպանական հանձնարարականներ Էկոլոգիապես անվտանգ գյուղատնտեսական սննդամթերքների ստացման համար:Изучали особенности накопления искусственных радионуклидов (РН): 90Sr, 137Cs в виноградной лозе (Vitis vinifera L.) (сорт “Ркацители”), выращенной в условиях Араратской равнины в теxногенныx зонаx Армянской АЭС с радиусом 2-15 км, 20 км (окрестность г. Аштарака) и 30 км (окрестность ИПГ). Выяснилось, что по содержанию РН поливные воды (р. Мецамор), орошаемые почвы (0-30 см), листья и плоды виноградной лозы окрестностей ААЭС превосходили идентичные объекты окрестностей Аштарака и ИПГ. Это свидетельствует о техногенном влиянии ААЭС на биосферу. Содержание РН в экосистемаx поливная вода-почва-виноградная лоза агроценозов окружающей среды ААЭС, Аштарака, ИПГ не превышало ПДК. Разработаны научно обоснованные радиозащитные практические рекомендации для получения экологически безопасной сельскохозяйственной продукции.Accumulation regulations of artificial radionuclides (RN) 90Sr, 137Cs, in grapevines (Vitis vinifera L.) in sort “Rkatsitely” of 2-15 km, 20 km (Ashtarak town) and 30 km (territory of IHP) anthropogenic radius zones of the Armenian NPP, in Ararat Valley conditions have been studied. It turned out that in the vicinity of the ANPP the irrigation water (Metsamor River), irrigated soils (0-30cm) and grapevines exceeded those of Ashtarak and IHP with RN content. This indicates anthropogenic influence of ANPP on the biosphere. The RN content didn’t exceed the MACL in irrigation water-soil- grapevines ecosystems of ANPP, Ashtarak and IHP surroundings. Practical suggestions have been developed for obtaining ecologically safe agricultural products.

Երևան

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան