К философской оценке теории лингвистической относительности

Г. А. Брутян

Download

Title: К философской оценке теории лингвистической относительности

Հատոր:

Պաշտոնական URL:

Այլ վերնագիր:

Լեզվաբանական հարաբերականության տեսության փիլիսոփայական գնահատման շուրջը։ On the Philosophical Evoluation of the Theory of Linguisitic Relativity.

Աջակից(ներ):

Գլխ․ խմբ․՝ Մ․ Գ․ Ներսիսյան (1958-1998) ; Վ․ Միքայելյան (1999-2005) ; Գլխ․ խմբ․ պաշտոնակատար՝ Պ․ Մ․ Մուրադյան (2005) ; Ա․ Զաքարյան (2005) ; Գլխ․ խմբ․՝ Ս․ Հարությունյան (2006-2018) ; Ա․ Զաքարյան (2018-)

Ծածկոյթ:

169-183

Ամփոփում:

Լեզվաբանական հարաբերականության տեսության, կամ Սեպիր-Ուորֆ-Կոժիբսկու հիպոտեզի համաձայն մարդկանց մտածողությունը, աշխարհայացքը և գործողությունները հիմնականում պայմանավորված են այն լեզվի բնույթով և առանձնահատկություններով, որով նրանք արտահայտում են իրենց մտքերը։ Այս հիպոթեզը Ուորֆը աշխատել է հիմնավորել ամերիկյան հնդիկ ցեղերի լեզուներից վերցրած փաստերով, Մյուս կողմից, Կոժիբսկին և ընդհանուր սեմանտիկայի այլ ներկայացուցիչները փորձել են այդ հիպոթեզի օգնությամբ հաստատել իդեալիզմը լեզվի փիլիսոփայության բնագավառում։Սեպիր-Ուորֆ-Կոժիբսկու հիպոթեզի քննական վերլուծության հիման վրա հոդվածում ցույց է տրված, որ լեզվաբանական հարաբերականության սկզբունքը մարդկանց մտածողության և գործողության վրա լեզվի ազդեցության միակողմանի չափազանցումն է, բացարձականացումը,աբսոլյուտի հանգեցումը։ Լեզվի ազդեցությունը մտածողության և գործողության վրա հիմնականում էմոցիոնալ բնույթ ունի։ Եվ չնայած որոշ դեպքերում այդ ազդեցությանն իր առանձնահատուկ կնիքն է դնում մտածողության տրամաբանական բովանդակության վրա (բացի այն բանից, որ տրամաբանականն ու էմոցիոնալն ընդհանրապես գտնվում են դիալեկտիկական միասնության մեջ), այն չի բնորոշում մարդու ինչպես մտածողության կառուցվածքն ու բնույթը, այնպես էլ գործողությունների շարժառիթները։