@misc{Poghosyan_Aram_The, author={Poghosyan, Aram}, address={Երևան}, howpublished={online}, publisher={ՀՀ ԳԱԱ հրատ.}, abstract={Մոնղոլական նվաճումների բնորոշ գծերից է թամմայի ռազմավարչական համակարգի հաստատումը գրավված երկրներում։ Թամման, առաջին հերթին ռազմական ստորաբաժանում էր, որն առանձնացվում էր մոնղոլական հիմնական բանակից։ Այս համակարգը նվաճված տարածքներում պահպանվում էր այնքան ժամանակ, մինչև պարզ էր լինում, թե մոնղոլական որ ուլուսի կազմի մեջ այն պետք է ներառվեր։ Իսկ ինչ վերաբերում է թամմայի զորքերին, ապա նրանք ստիպված էին լինում թողնել զբաղեցված տարածքները, և հաճախ էին դիմադրում կենտրոնական իշխանություններին, որոնք ստիպված էին լինում նրանց տրամադրել քոչվորական տնտեսության համար նոր արոտավայրեր։Մոնղոլները թամմայի համակարգ հաստատեցին նաև Կովկասում։ Հետաքրքիրն այն է, որ Կովկասում գործում էր թամմայի երկու զորամիավորում, որոնց միջև յուրահատուկ սահման էր Կովկասյան լեռնաշղթան։ Հետագայում հենց այս յուրահատուկ սահմանը, որը, որոշ փոփոխություններով, ձգվելով Դերբենդ քաղաքից մինչև Սև ծով, դարձավ մոնղոլական երկու պետությունների՝ Հուլավյանների և Ոսկե Հորդայի միջև տարածքային հակամարտության և պատերազմների պատճառ։ Одной из характерных черт монгольских завоеваний является создание стратегической системы таммы в оккупированных странах. Тамма, прежде всего, была воинской частью, изолированной от основной монгольской армии. Эта система сохранялась на оккупированных территориях до тех пор, пока не стало ясно, в какой монгольский улус должны включаться эти завоеванные страны. Что же касается войск тамма, то им пришлось покинуть оккупированные территории и нередко оказывать сопротивление центральным властям, которые должны были предоставить им новые пастбища для кочевой экономики. Монголы создали систему тамма и на Кавказе. Интересно, что на Кавказе имелись две воинские части тамма. Границей между этими двумя подразделениями были кавказские горы. Позднее эта граница частично была изменена и простиралась от Дербента до Черного моря, став причиной территориального конфликта и войн между двумя монгольскими государствами - Хулагуидами и Золотой Ордой.}, title={The System of Tamma in the Caucasus (According to Armenian Sources)}, type={Հոդված}, keywords={History, Medieval History}, }