@misc{Գրիգորյան_Խորեն_Մուսալեռի,
 author={Գրիգորյան, Խորեն},
 address={Երևան},
 howpublished={online},
 contents={Ընդունված է այն կարծիքը, որ ծագումնաբանական վարկածները հան-րային պատմության (public history) սահմաններում ավելի իրատեսական են, և ժամանակին հետազոտողներն այդ մասին ասել են, որ այս անցյալը բացարձակ ճշմարտություն չէ, և դրա խնդիրն այն է, որ մարդկանց տա այնպիսի ինքնություն, որը նրանց համապատասխան իրավունքներ բարձրաձայնելու հնարավորություն կընձեռի։ Անցյալի պատկերացումները «ծնվելու», «վերհիշելու», «ակտիվացվելու» պահին արտացոլում են, առաջին հերթին, էթնիկ խմբի (մեր դեպքում՝ ներէթնիկ խմբի) համապատասխան ժամանակաշրջանի վիճակը, նրա հայացքը շրջակա աշխարհի հանդեպ և, անշուշտ, ապագայի տեսլականը։ Մինչև XIX դ., երբ խմբերի անցյալի վերաբերյալ կոլեկտիվ իմացությունները ձևավորված չէին համատարած կրթության շնորհիվ ներդրվող գիտելիքով, խմբային ինքնությունների փնտրտուքների խնդիրներն առավել հաճախ ակտիվանում էին հակամարտությունների իրավիճակներում՝ «ապացուցելու» կամ «մերժելու» այս կամ այն դրույթը, «իրավունքը» կամ հեռանկարը։ 1915 թ. Հայոց ցեղասպանության տարիներին մուսալեռցիների ինքնապաշտպանական մարտերից հետո արդեն Եգիպտոսի Պորտ Սաիդի գաղթակայանում առաջ եկավ այն հարցադրումը, թե որտեղի՞ց են ծագում մուսալեռցիները: Այս փնտրտուքը առավել տեսանելի է ժամանակի գիտական, գեղարվեստական գրականության մեջ, որը և հետագայում տարածվել է մուսալեռցիների մեջ բանավոր պատմությունների տեսքով: Սույն հոդվածում ներկայացված է մուսալեռցիների ծագման կիլիկյան վարկածը: Փորձել ենք այս նարատիվի առաջացմանը և զարգացմանը զուգահեռ աղբյուրագիտական հետազոտություն կիրառել՝ գտնելու համար դրա առաջացման նախապատմությունը: Սրանից զատ, ներառված են նաև ազգագրական հարցազրույցներից արված եզրակացություններ: It is generally accepted that genealogical hypotheses within the framework of public history are more realistic. Earlier researchers stated that this past is not an absolute truth; rather, its task is to provide people with an identity that allows them to assert their rights. Representations of the past at that moment of "birth", "recall," and "activation" primarily reflect the state of an ethnic group (in our case, a sub-ethnic group) at the respective time, their view of the world around them, and, of course, their vision of the future. In 1915, after the self-defense of Musa Dagh during the Armenian Genocide, the question of the origins of the Musa Dagh people arose in the refugee settlement of Port Said, Egypt. This search is most evident in the scientific and artistic literature of that time, which later spread among the Musa Dagh people in the form of oral histories. This article presents the Cilician-origin hypo-thesis concerning the ancestry of the Musa Dagh Armenians. A parallel source-critical analysis is applied to trace the historical background of this narrative’s emergence and development. In addition, the article includes insights derived from ethnographic interviews. Принято считать, что генеалогические гипотезы в рамках публичной истории более реалистичны, и ранее исследователи говорили, что это прошлое не является абсолютной истиной, а его задача – предоставить людям идентичность, позволяющую им отстаивать свои права... Представления о прошлом в момент «рождения», «воспоми-нания», «активизации» отражают прежде всего состояние этноса (в данном случае вну-триэтнической группы) в соответствующее время, его взгляд на окружающий мир и, конечно же, видение будущего. В 1915 году, после самообороны мусалерцев во время Геноцида армян в египетском поселении Порт-Саид встал вопрос о генезисе мусалерцев, что нашло отражение в научной и художественной литературе того времени, распространившейся среди мусалерцев в виде устных рассказов. В данной статье представлена гипотеза о киликийском происхождении мусалерских армян. Параллельно проводится источниковедческий анализ с целью выявления исторического фона возникновения и развития данного нарратива. Кроме того, в исследование включены выводы, основанные на этнографических интервью.},
 publisher={ՀՀ ԳԱԱ},
 title={Մուսալեռի հայերի կիլիկյան ծագման վարկածը},
 type={Հոդված},
 keywords={Կիլիկյան Հայաստան, Պատմություն, Ծագումնաբանություն},
}