@misc{Khemchyan_Ester_Moks,
 author={Khemchyan, Ester},
 address={Երևան},
 howpublished={online},
 publisher={ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատ.},
 abstract={1911–1912 թթ. Մոկսում շրջագայությունների ընթացքում Հ. Օրբելին, ի թիվս բանահյուսական բազմաժանր նյութերի, լսել է նաև բազմաթիվ ստուգաբանական, վարքաբանական, բացատրական ավանդություններ։ Մոկսից վերադառնալուց հետո իր ուղեգրությունները շարադրելիս Օրբելին անդրադարձել է այդ ավանդություններին։ Նա փորձել է հիշողությամբ վերականգնել տարածաշրջանի ամենահանրահայտ վայրերի՝ Փութկու սուրբ Գևորգ սրբավայրի, Կարմիր կամրջի, Մոկաց ջուր (ճուչ գետ) ակունքի, Սուրբ Ամենափրկչի կառուցման ավանդությունները։ Համադրվել են համահայկական նշանակություն ունեցող Փութկու սուրբ Գևորգ սրբավայրի կառուցման և անվանադրման մասին հայկական և քրդական ավանդությունները, որոնք տարբերվում են միմյանցից։ Քրդական պատումում սրբավայրի կառուցումը քրդերը վերագրում են իրենց, իսկ սուրբ Գևորգի շիրիմը պաշտում են որպես քուրդ ՄիրՀասանի գերեզման։ Օրբելու ուղեգրությունների քննությունը ցույց է տալիս, որ նրա հաղորդած ավանդություններն ու տեղեկատվությունն ունեն գիտաճանաչողական բացառիկ արժեք։ Во время научной экспедиции в Мокс в 1911–1912 гг. Иосифом Орбели в числе разножанровых фольклорных материалов были собраны также многочисленные этимологические, житийные и объяснительные предания. По возвращении из Мокса, И. Орбели в своих путевых заметках коснулся также темы преданий, в частности, преданий о святынях Путки св. Геворка, Красного моста, истока Мукац джур (река Мокс), о строительстве монастыря Св. Всеспасителя. Сопоставление армянских и курдских преданий о строительстве и названии святыни Путки св. Геворка выявляет множество отличий. В курдском варианте строительство святыни приписано курдам, и эта гробница почитается как могила МирХасана. Исследование путевых заметок Орбели показывает, что передающиеся из поколения в поколение предания являют собой огромную научнопознавательную ценность.},
 type={Հոդված},
 title={Moks And Its Legends In The Works Of Hovsep Orbeli},
 keywords={Archaeology},
}