@misc{Նազարյան_Լիանա_Բագրատտւնիների, author={Նազարյան, Լիանա}, howpublished={online}, abstract={Ուսումնասիրությունը վերաբերում է Բագրատունիների Տայքում և Կղարջքում հաստատվելու իրողություններին: Հատկապես կարևորվում է այն փաստը, որ այդ տոհմից Հայոց իշխան Աշոտ Կույր Բագրատունու (732-748) երկու որդիների սերունդները՝ Աշոտ Մսակերն ու նրա հորեղբայր Վասակը և սրա որդի Ատրներսեհը, Բագրևանդի 774-775 թթ. Ճակատամարտում արաբներից կրած պարտությունից հետո միաժամանակ հաստատվում են Տայքում և Կղարջքում: Հոդվածում ճշգրտվում են այնտեղ նրանց պատկանած տարածքները: Ելնելով աղբյուրների տեղեկությունների քննությունից` կարելի է պնդել, որ հայ իշխանները 775-779 թթ. միջակայքում են գնացել Տայք: Նրանց մի մասը Վասակի ու Ատրներսեհի գլխավորությամբ այնտեղից անցել է Կղարջք, իսկ մյուս մասը Աշոտ Մսակերի գլխավորությամբ մնացել է Տայքում` հիմնելով Կալմախ ամրոցը: Ատրներսեհը խնամիանում է վրացական Խոսրովյան դինաստիայի վերջին ներկայացուցիչ Ջուանշերի հետ (Արչիլ II-ի որդին): Վերջինս ամուսնանում է Բագրատունի իշխանի դուստր Լատավրիայի հետ և աներոջն է հանձնում որոշ տիրույթներ: Այդպիսով, Ատրներսեհը հիմք է դնում նոր իշխանության`Բագրատունիների վրացական ճյուղի գլխավորությամբ Այն բռնեց հզորացման ուղին Ատրներսեհի որդի Աշոտ Բագրատունու օրոք, քանի որ Ջուանշեր Խոսրովունու մահից հետո նրա բոլոր տիրույթներն անցնում են Աշոտին: Այդ իշխանությունն է, որ վրաց պատմագիտական գրականությունն անվանում է «Տաո-Կլարջեթիի» (Տայք-Կղարջքի) կամ «Քարթվելական թագավորություն», նույնիսկ` «Իբերական թագավորություն»1: Սույն ուսումնասիրության հիմնական նպատակն է քննել և պարզաբանել Աշոտ Մսակերին ու Վասակ և Ատրներսեհ Բագրատունիներին պատկանած սկզբնական տիրույթները, ինչպես նաև Ջուանշեր Խոսրովունուց հետո Բագրատունիների վրացական ճյուղի իշխանության տարածքները: Исследование касается реалий заселения Багратуни в Тайке и Кхарджке. Потомки двух сыновей армянского князя Ашота Куйра (Слепого) Багратуни (732-748) – Ашот Мсакер и его дядя Васак и сын последнего Атрнерсех, поселились в Тайке и Кхарджке в одно время после поражения арабами в битве при Багреванде в 774-775 гг. В статье указаны принадлежащие им владения. На основании изучения источников можно констатировать, что армянские князья сначала направились в Тайк, затем часть из них во главе с Васаком и Атрнерсехом перешла оттуда в Кхарджк. Остальные во главе с Ашотом Мсакером остались в Тайке, основав крепость Калмах. Когда Васак и Атрнерсех отправились в Кхарджк, Атрнерсех получил Артахана и Шавшета, а его сын Ашот унаследовал владения Джуаншера Хосровяна, включая только северную часть (без кантона Кох) и северо-западную часть Тайка, а остальная часть находилась под властью Ашот Мсакер. Так продолжалось до 826 года, когда в том же году скончались Ашот Мсакер и Ашот Багратуни. The study concerns the realities of the settling of the Bagratuni in Tayk and Kgharjk. The descendants of the two sons of the Armenian prince Ashot Kuyr (the Blind) Bagratuni (732-748) – Ashot Msaker and his uncle Vasak and the latter’s son Atrnerseh, settled in Tayk and Kgharjk at one time after the defeat by the Arabs in the Battle of Bagrevand in 774-775. The article specifies the domains belonging to them there. Based on the examination of the sources, it can be stated that the Armenian princes had first headed to Tayk, then some of them, led by Vasak and Atrnerseh, passed from there to Kgharjk. The rest, led by Ashot Msaker, remained in Tayk, founding the Kalmakh Fortress. When Vasak and Atrnerseh went to Kgharjk, Atrnerseh received Artahan and Shavshet, and his son Ashot inherited the domains of Juansher Khosrovian, including only the northern part (without Kogh canton) and the northwestern part of Tayk, and the rest was under the rule of Ashot Msaker. This situation lasted until 826, when Ashot Msaker and Ashot Bagratuni passed away in the same year.}, title={Բագրատտւնիների իշխանության տարածքները Տայքում և Կղարջքում VIII դ. վերջին-IX դ. սկզբին}, type={Հոդված}, keywords={Հայոց պատմություն}, }